Үстеме шығындар есебі

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 04 Апреля 2013 в 15:00, курсовая работа

Описание работы

Үстеме шығыстарды бөлуді басқару шешімдерін қабылдау тұрғысынан қарастыратын болсақ, онда келесі негізгі мәселелер туындайды:
1. Өндірістің табыстылық бағасы мен әрбір өнімді өткізу деңгейі;
2. Компанияға қай өнім түрі көбірек пайда түсіреді;

Содержание работы

Кіріспе

1. Үстеме шығыстардың жалпы сипаттамасы және құрамы.

2. Үстеме шығыстардың есебі.

3. Үстеме шығыстарды бөліп тарату.

4. Үстеме шығыстарды басқару есебі.

Қорытынды.

Қолданылғын әдебиеттер тізімі.

Скачать архив (75.38 Кб) Сколько стоит заказать работу?

Файлы: 1 файл

Устеме(3).docx

— 78.05 Кб (Скачать файл)

Үстеме шығыстарды бөліп таратудың алты коэффициентін қарастырамыз. Жалпы өндіріс көлемі 50 000 бірлік болғанда 3 000 бірлікке жұмсалатын үстеме шығыстарды бөліп тарату. Бұл партияға материалдық шығндар 5 000 мың тг., еңбек шығындары 6 000 мың тг., (1 сағ.-2000 тг.), машина сағат – 500.

Өндірілген өнім көлемінің коэффиценті	Үстеме шығыстар/жалпы өнім көлемі	150 000/50 000	3
Жұмыс сағатының коэффиценті	Үстеме шығыстар/жалпы жұмыс сағаты	150 000/75 000	2
Машина-сағат коэффициенті	Үстеме шығыстар/жалпы машина-сағат саны	150 000/50 000	3
Бастапқы шығындар проценті	Үстеме шығыстар/бастапқы шығындар сомасы*100%	150 000/250 000* 100%	60%
Материалдық шығындар проценті	Үстеме шығыстар/материалдық шығындар*100%	150 000/100 000* 100%	150%
Еңбекақы шығындарының проценті	Үстеме шығыстар/еңбек шығындары*100%	150 000/150 000* 100%	100%

3 000 бірлікке келетін партия шығыстарын берілген коэффициенттер арқылы бөлу.

	Коэффициенттер негізінде үстеме шығыстарды бөлу
	Шығару көлемі	Жұмыс сағат	Машина сағат	Бастапқы шығындар	Материалдар	Еңбек
Материалдар	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000	5 000
Еңбек	6 000	6 000	6 000	6 000	6 000	6 000
Бастапқы шығыстар	11 000	11 000	11 000	11 000	11 000	11 000
Үстеме шығыстар	9 000	6 000	1 500	6 600	7 500	6 000
Барлық шығыстар	20 000	17 000	12 500	17 600	18 500	17 000
Жұмыс -сағат	3 000	3 000	3 000	3 000	3 000	3 000
Машина- сағат	500	500	500	500	500	500
Өнім көлемі	3 000	3 000	3 000	3 000	3 000	3 000

Өндіріс көлемінің коэффициентін кәсіпорын бір өнім түрін немесе бірнеше өнім тобын өндіргенде қолданады.

Жұмыс-сағат пен машина-сағат коэффициенті үстеме шығыстар мен уақыт арасындағы байланыста көрсетіледі. Егер кәсіпорында адам еңбегі көп қолданылатын болса, жұмыс-сағат коэффициентін, ал автоматтандырылған технология қолданылатын болса, машина-сағат коэффициентін пайдалану ыңғайлы болып табылады.

Шығындар пайызы – алғашқы, материалдық және еңбек шығындарының пайызы – бұл шығыстар үстеме шығыстармен тәуелді болғанда қолданылады.

Коэффициенттерді анықтаудың схемасы төмендегідей:

Шығару көлемінің деңгейі анықталады.
Бөлімшелер бойынша бюджет дайындалады. Өндірістік және қызмет көрсету бөлімшелері бойынша үстеме шығыстардың бюджеті жасалады.
Әр бөлімшеге үстеме шығыстарды тарату анықталады.
Үстеме шығыстарды бөліп тарату базасы анықталады.
Коэффициенттер есептеледі.
Үстеме шығыстар бөлінеді.
Қызмет көрсетуші бөлімшелердің үстеме шығыстары өндірістік бөлімше шығыстарына бөліп таратылады.

Қызмет көрсетуші бөлімшелердің үстеме шығыстарын бөліп тарату 4 әдіс арқылы жүргізіледі.

Тікелей әдіс;
Қадамдық әдіс;
Қайта бөлу әдісі;
Теңдіктер жүйесі әдісі;

Бөліп тарату мысалы: Компания 4 бөлімшеден тұрады. Оның екеуі өндірістік – Х, У, екеуі қызмет көрсету – А және В бөлімшелері. Осы бөлімшелер арасындағы қарым қатынас келесідей болады.

Бөліп тарату базасы	А	В	Х	У	Барлығы
А бөлімшесі	0 %	20%	50%	30%	100%
В бөлімшесі	50%	0%	10%	40%	100%

А және В бөлімшелерінде 10 000 теңге үстеме шығыстарын Х, У бөлімшелері арасында әр түрлі әдістер арқылы бөліп таратуды қарастырамыз.

1.Тікелей бөлу әдісі – бұл әдіс өзара қызмет көрсетуші бөлімшелердің шығындарын өндірістік бөлімшелер арасында қолма қол бөліп таратумен сипатталады.

Бөліп тарату базасы	А	В	Х	У	Барлығы
А бөлімшесі	0	0	50%	30%	80%
В бөлімшесі	0	0	10%	40%	50%
	А	В	Х	У	Барлығы
Шығындар	10 000	10 000	0	0	20 000
А бөлімшесі	-10 000	0	6 250	3 750	0
В бөлімшесі	0	-10 000	2 000	8 000	0
Бөліп тарату нәтижесі	0	0	8 250

2.Қадамдық әдіс – бұл әдіс бойынша шығындар сомасы басым бөлімшенің шығындарын алдымен бөлуден басталады. Аталған шығындар бөлімшелер арасында көрсетілетін қызметке пропорционалды бөлінеді. Ал басқа қалған қызмет көрсетуші бөлімшелердің шығындары тек өндірістік бөлімшелер арасында бөлінеді.

Бірінші нұсқа.

Бөліп тарату базасы	А	В	Х	У	Барлығы
А бөлімшесі	0%	20%	50%	30%	100%
В бөлімшесі	0%	0%	20%	80%	100%
	А	В	Х	У	Барлығы
Шығындар	10 000	10 000	0	0	20 000
Қадам 1
А бөлімшесі	-10 000	2 000	5 000	3 000	0
	0	12 000	5 000	3 000	20 000
Қадам 2
В бөлімшесі	0	-12 000	2 400	9 600	0
Бөліп тарату нәтижесі	0	0	7 400	12 600	20 000

Екінші нұсқа.

Бөліп тарату базасы	А	В	Х	У	Барлығы
В бөлімшесі	50%	0%	10%	40%	100%
А бөлімшесі	0%	0%	62,5%	37,5%	100%
	А	В	Х	У	Барлығы
Шығындар	10 000	10 000	0	0	20 000
Қадам 1
В бөлімшесі	5 000	-10 000	1 000	4 000	0
	15 000	0	1 000	4 000	20 000
Қадам 2
А бөлімшесі	-15 000	0	9 375	5 625	0
Бөліп тарату нәтижесі	0	0	10 375	9 625	20 000

3.Қайта бөлу әдісі - әр қызмет көрсетуші бөлімшелердің үстеме шығыстарын кезек бойынша өндірістік және қызмет көрсетуші бөлімшелер арасында пайдаланудың бағалық деңгейі негізінде бөліп тарату. Бұл процесс үстеме шығыстардың сомасы ең аз мөлшерге жеткенге дейін қайталанады.

Бөліп тарату базасы	А	В	Х	У	Барлығы
А бөлімшесі	0 %	20%	50%	30%	100%
В бөлімшесі	50%	0%	10%	40%	100%
	А	В	Х	У	Барлығы
1-бөлу
Шығындар	10 000	10 000	0	0	20 000
А бөлімшесі	-10 000	2 000	5 000	3 000	0
В бөлімшесі	5 000	-10 000	1 000	4 000	0
	5 000	2 000	6 000	7 000	20 000
2-бөлу
Шығындар	5 000	2 000	6 000	7 000	20 000
А бөлімшесі	-5 000	1 000	2 500	1 500	0
В бөлімшесі	1 000	-2 000	200	800	0
	1000	1 000	8 700	9 300	20 000
3-бөлу
Шығындар	1 000	1 000	8 700	9 300	20 000
А бөлімшесі	-1 000	200	500	300	0
В бөлімшесі	500	-1 000	100	400	0
	500	200	9 300	10 000	20 000
4-бөлу
Шығындар	500	200	9 300	10 000	20 000
А бөлімшесі	-500	100	250	150	0
В бөлімшесі	100	-200	20	80	0
	100	100	9 570	10 230	20 000

5-бөлу
Шығындар	100	100	9 750	10 230	20 000
А бөлімшесі	-100	20	50	30	0
В бөлімшесі	50	-100	10	40	0
	50	20	9 630	10 300	20 000
6-бөлу
Шығындар	50	20	9 630	10 300	20 000
А бөлімшесі	-50	10	25	15	0
В бөлімшесі	10	-20	2	8	0
	10	10	9 657	10 323	20 000
7-бөлу
Шығындар	10	10	9 657	10 323	20 000
А бөлімшесі	-10	2	5	3	0
В бөлімшесі	5	-10	1	4	0
	5	2	9 663	10 330	20 000
8-бөлу
Шығындар	5	2	9 663	10 330	20 000
А бөлімшесі	-5	1	2,5	1,5	0
В бөлімшесі	1	-2	0,2	0,8	0
	1,00	1,00	9 666	10 332	20 000
9-бөлу
Шығындар	1	1	9 666	10 332	20 000
А бөлімшесі	-1	0,2	0,5	0,3	0
В бөлімшесі	0,5	-1	0,1	0,4	0
	0,50	0,20	9 666	10 333	20 000
10-бөлу
Шығындар	0,50	0,20	9 666	10 333	20 000
А бөлімшесі	-0,5	0,1	0,25	0,15	0
В бөлімшесі	0,1	-0,2	0,02	0,08	0
Бөліп тарату нәтижесі	0	0	9 667	10 333	20 000

4.Теңдіктер жүйесі әдісі-бұнда тұтыну бағамы математикалық теңдік түрінде көрсетіледі.

Бөлу базасы	А	В	Х	У	Барлығы
А бөлімшесі	0%	20%	50%	30%	100%
В бөлімшесі	50%	0%	10%	40%	100%

Бұған сәйкес теңдіктер жүйесі келесідей болады:

А=10 000+0,5В

В=10 000+0,2А

В= 10 000+0,2 (10 000+0,5В)=10 000+2 000+0,1В=12 000+0,1В

В=12 000/(1-0,1)=12 000/0,9=13 333

А=10 000+0,5*13 333=16 667.

	А	В	Х	У	Барлығы
Бөлуге	16 667	13 333			30 000
Шығындар	10 000	10 000	0	0	20 000
А бөлімшесі	-16 667	3 333,3	8 333,25	4 999,95	0
В бөлімшесі	6 666,5	-13,333	1 333,30	5 333,20	0
Бөліп тарату нәтижесі	0	0	9 667	10 333	20 000

Үстеме шығыстарды бөліп тарату әдістерін салыстыру

	А	В	Х	У	Барлығы
Тікелей әдіс	0	0	8 250	11 750	20 000
Қадамдық әдіс
Бірінші нұсқа	0	0	7 400	12 600	20 000
Екінші нұсқа	0	0	10 375	9 625	20 000
Қайта бөлу әдісі	0	0	9 667	10 333	20 000
Теңдіктер жүйесі әдісі	0	0	9 667	10 333	20 000

Информация о работе Үстеме шығындар есебі