Автоцистерна

             Барлық бензин тасушылар гидрофицирленген, қауіпті жүктерді таситын автокөлік құралдарына қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес, және жүргізушілердің еңбек пен демалыс режимдерін тіркеудің бақылау қондырғыларымен (тахографтармен) жабдықталған.Қауіпті жүктерді тасуды жүзеге асыратын жүргізушілердің кәсіби өтілі 3 жылдан жоғары. Барлық жүргізушілер арнайы дайындық бойынша курстарда оқыған және қауіпті жүкті тасуға жүргізушінің рұқсат куәліктері бар.  
Бензин тасушыларға техникалық қызмет көрсету мен жөндеу қазіргі заманғы технологиялық жабдықпен, саймандар және материалдары бар, сондай-ақ жоғары кәсіби персоналы бар «Автоцентр КамАЗ» сияқты мамандандырылған жөндеу кәсіпорындарында жүзеге асырылады.

      1.14.Цистерналарды тазалау.

      Эстакадалардағы, арнайы алаңшалар мен арнайы белгіленген жолдардағы цистерналардан этил бензині мен химиялық өнімдерден басқа қара және ашық түсті мұнай өнімдері қалдықтарынан тазалау. Цистерналардың құятын аспаптарындағы қатып қалған клапандарды бумен қыздыра отырып мұнай өнімдері қалдықтарынан тазарту. Құю аспаптары клапандарын салу және олардың техникалық жағдайы мен дұрыс жабылуын тексеру. Жөндеуге дайындалған цистерналардың сыртын тазалау.Құятын аспаптардың және цистерналардың құрылымы; мұнай өнімдерін құюға арналған цистерналарды суықтай тазалау талаптары, қолданылатын механизмдер, құрал, керек-жарақ және айлабұйымдар, оларды пайдалану ережесі, цистерна ішіндегі жұмыстарға арналған қорғау айлабұйымдардың құрылымы мен пайдалану ережесі. Бу, ыстық су және еріткіштерді пайдалана отырып этил бензині және химиялық өнімдерден басқа мұнай өнімдері мен химиялық өнім цистерналарды өңдеу. Вакуум құрылғысын, паросифон және буды пайдалана отырып цистерналардағы қалдықтарды тазалау. Цистерналарды суықтай өңдеуде этил бензині қалдықтарын механизациялау түрінде тазалау. Брандспойт көмегімен қақпақтар мен клапандарды шаю. Цистерна қазандықтарын салқындату және газсыздау, олардың ішкі бөлшектерін кептіру және ысқылау.

      Құятын және жөндейтін цистерналарды дайындауға арналған өңдеу ережесі және техникалық шарттары, цистерналарға қойылатын санитарлық талаптар; дезинфекциялайтын заттардың қасиеті мен оларды пайдалану ережесі; эстакадалар мен арнайы алаңшалардың құрылымы; цистерналарды механизацияланған тазалауға арналған аспаптарды, вакуум қондырғыларды, бу сифондарын, жарылғыш фонарларды және басқа да құрылғылар мен айлабұйымдарды пайдалану ережесі, құбыржолдардың, төгетін лотоктардың, кәріз желісінің, мұнай тұтқыштар мен басқа да өнім қалдықтарын тазалау имараттарының орналасуы.

      Бу, ыстық су және еріткіштерді пайдалана отырып этил бензині, химиялық өнімдерден босаған тағамдық өнімдерді салатын цистерналарды өңдеуде реактивті отын, авиабензин, май және басқа да мұнай өнімдерін құятын цистерналарды жоғары қысымның, ыстық судың көмегімен және ішкі бетін ысқылаумен өңдеу және дайын цистерналарды бақылау органдарына тапсыру кезінде: ППС-қа құжатсыз келген цистерналарда бұрын тасылған жүкті айқындау жөнінде органолептикалық әдісті және оларды өңдеу технологиясын білу; пайдаланылатын жабдықтағы ақаулықтарды жоя білу; жоғары қысымды машиналар мен аспаптарды жөндеуге қатысу; цистерналарды жуушы-булашы бригадасын басқару

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ

 

      2.1 Автомобиль габариттерін есептеу

 

      Габарит 1-Т СНГ мен әлем жолдарынағы автомобильдерге арналған,. Пропанға арналған 4-ості цистерна (аналогы.мод 15-519) берілген габаритке /1/.

Автомобиль еніне арналған орташа қима /2/:

                       (2.1)

Мұнда сораптың максималды ені қисық санау радиусына, мм;

сыртқы минималды  жікпен желінген дөңгелек арасындағы қашықтық, мм;

 соманың көп бөлігі көлденең  ауыспалылығы ара бағыттаушы  қимада  бір жақты біргелкі  доңғалақты теңнің арбашқының  рамасының орталықтың жағдайынан  себепті саңылаудың барының   әсерінен ең көптүйіншек және  арбаша рама буындалу түйіншегі, мм;

кузов рамасымен тіркеме арасындағы желінуден пайда болған қуыс, мм;

тіркеме базасы , м;

 қарастырылып отырған тіркеменің  көлденең қимасы мен бағыттаушы  қима, м;

 есептік радиустың көлденең  қимасының жылжуының қосалқы  аумағы;

есептік радиус қисығының көлемге  тәуелділік коэффициенті;

есептік қисықтың габариттерінің жақындағандағы жіңішкеруі.

     Автомобильдің консолды бөлігіндегі  көлденең қимасы:

          (2.2)

Бағытаушы қима үшін:

                                     (2.3)

Теңдікті  квадрат жақша арқылы тексереміз:

Теңдіктің мәні квадрат жақшада 0ден аз болғандықтан,оны 0-ге теңестіреміз.

 

Мұныда 0 ге тең деп қабылдаймыз.

Қисық габариттер қолданылмайды.Теңдікті түзу телімде орындаймыз.

         ;                         (2.4)

 

         ;

         ;

          ;

         ;

         ;

 

Құрылымтық  нобайдың жалпы ені:

         ,                                              (2.5)

 мұнда В_о–жылжымалы құрам габариттерінің қарастырылып отырған

биіктіктегі сәйкес жартылай ені;

Е–шектеулі жартылай ені.

           ;

           .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       

       Сурет – 2. көлденең габаритті ауқымдар.

                 

 

      2.2.Цистернаны беріктікке есептеу

     Цистернаның іштен берілетін  қысымын есептеу.

Цистрена  ішінде В іштен берілетін қысым  әсерінен қуат пайда болады,ол қысым моментсіздік теориясымен есептеледі.Іштен берілетін қысымда Цистрена ішінде  әсерінен қуат пайда болады , ол қысым моментсіздік теориясымен есептеледі . - цистернаның , ішкі қысым душар болған әрекетіне күштенулерді көрініп жатыр , формулалармен есептеп шығарылған болатын қабықтардың теория моментсіздігі . Сондай қабықтың , бүгіліс бастан кешір емес , мембраналармен атап жатыр , ал күштенудің оларға , анықталатындар бүгіліс есепсіз – мембрандық күштенулермен .                                  

                     ;                                                                      (2.6)

Бойлық  қима II-II (құраушы):

 

                          ;                                                                      (2.7)

мұнда  радиус және қазандықтың цилиндрлік секциясының қалыңдығы ( ).

Мембраналық күштің сфералық түбі:

                    ,                                   (2.8)

Мұнда радиус және қабырға түбінің қалыңдығы

( ).

     Есептік қысымды    қабылдаймыз.

     Сонда

        

                  

                  

 

       2.3.Вертикалды жүктемені есептеу

      Қазандыққа әсер ететін тік жүктемелер,біркелкі таратылатын жалпы түсетіндікпен есептеледі:

                      .                          (2.9)

Мұнда  жүктің салмағы ( )

қазандықсалмағы );

динамикалық жүктеме (I есептеу режимі бойынша есептеу );

қазандықтың цилиндрлікбөлігінің  ұзындығы ( ).

Сонда

               

Қазандықтың көлденең қимасының қысымы:

 

        ,                         (2.10)

Мұнда  қазандықтың есептік қимасының июші моменті;

     қазандықтың көлденең қимасының иілуге кедергісі.

Реакции

Шкворлы қимадағы иілу моменті I-Iқұрайды:

              

              

Қазандақтың көлденең қимасының иілуге кедергі моменті:

Шыққан  мәндерді келесі формулаға қоямыз. (10):

               

               

  1.Қима  1-1 (мойынтірек  осьі)

                        ;

  1-1қимадағы момент:

           

    Сурет-10.Есептік схема

Дөңгелектер өсін  беріктікке есептеу

                                         

            Р_л                                      Р                                          Р_п

 

l₁

 

                         b₁

                       

                          b₂

 

     Автомобиль салмағының оське статистикалық жүктемесі        содан:

Вертикалды күші 

  Горизонтальды күші

  Ось диаметрі:

  мойынтірек d₁ = 130 мм;

  ступицалық бөлік d₂ = 194 мм;

орталық бөлік d₃ = 172 мм.

  Ось материалы – шынықтырылған болат.

  Шекті күштену:

         МПа;

МПа;

МПа.

1.Қима  1-1 (мойынтірек  осьі)

                        ;

  1-1қимадағы момент:

           

                   

  Осьтік қиманың кедергі моменті:

 

           м³

  Сонда 1-1қимасындағы кедергі күші мынаған тең болады:

                      Мпа

                      <

  2.Қима 2-2 (ступицалық бөлік):

  Осьтік қиманың кедергі моменті

         м³;

  2-2 қимаасындығы моментті келесідей анықтаймыз:

        

2-2қимасындағы күш:

                      МПа

                      <

 

3. 3-3 қима (осьтің ортаңғы бөлігі):

  Қима кедергісінің осьтік моменті:

                      м³;

  Қима моментін келесі формуламен есептейміз:

                     ,

 

      Мұнда  N₁ – сол дөңгелектің жермен жанасыуының вертикалды       реакциясы.

 

          

 

тс×м

   Сонда 3-3 қимасының күші мынаған тең болады:          

 

<

 

Қорытынды:Ось күшпен берілген беріктік шартын қанағаттандырады.

 

      2.4.Дөңгелек жұбының беріктігі

 

       Нормалық талаптарға сәйкес жол жүргенде дөңгелек жұбы тұрақты қозғалысты қамтамасыз етуі қажет.Бірақ қолайсыз жағдайларда,дөңгелектің горизонтальды күші динамикалық қысымы жол бетінде жоғары,ол вертикалды қысым төмен болса дөңгелек жол бетімен сырғанамайды.  .

      Сол себептен автомобиль төмен түскен кезде дөңгелектерді қозғалыс тұрақтылығына тексереді.

      Тұрақтылықтың қор коэфициенті келесі формуламен есептелінеді:

                                       (2.11)

мұнда   ;

 үйкеліс коэфициенті ( );

- горизонтальды осьпен дөңгелектің  бұрылу бұрышы ( );

- дөңгелектің динамикалық қысымының  горизонтальды күші;

- дөңгелек айналуынан пайда болатын вертикалды күш.

 

 

 

 Сурет-11 дөңгелектің тұрақтылыққа есептеу схемасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 Дөңгелек жұбының қозғалыстағы жүктемелері:

           

                                                               (2.12)

 

 мұнда 

 

                              (2.13)            

 

 содан көлденең және жанама динамика коэффициенттері (сәйкесінше /3/ қабылдаймыз ).

 

  Сонда

 

                

 

                

  1 нүктеге қатысты моменттер санын аламыз:

     

     

 

   сонда  ;

        рамалық күш (сәйкесінше /3/ қабылдаймыз );

         ;

         дөңгелектің айналу радиусы.

 

 

2 нүктеге қатысты моменттер  санын аламыз:

 

 

Y вертикалды осіне проекция күшінің санын есептейміз:

 

 

Табылған мәліметтерді (12) формулаға қоямыз:

  

 

Қорытынды: Есептік қордың тұрақтылық коэффициенті нормалықтан жоғары.  . Осыған сәйкес қорытынды шығарсақ,дөңгелектің қозғалыс кезіндегі тұрақтылығы қамтамасыз етілген.