Аспаздық

Әсіп – қойдың  бүйенін айналдырып, жақсылап жуып тазалайды. Ет, жүрек және бауырды ұсақтап турайды. Оған бір бас пияз турап, бұрыш, тұз, күріш салып, аздап су құйып араластырады. Содан  кейін барлығын ішекке тығып, аузын байлайды да қайнаған суға салып, 50-60 минут қайнатады. Қайнап жатқан әсіпті істікпен түйрелеп желін шығарып отырады. Әсіпке: 2 ас қасық күріш, 100 г бауыр, 100 г жүрек, 20 г қой майы, 1 бас пияз керек. Бұрышты әркім қалауынша салады.  Әсіпті дастарқанға қоярда дөңгелектеп кесіп ыстықтай береді.  Ішек болмаса, қойдың  бүйенің пайдаланады.

Жөргем – малдың ащы ішегі мен тоқ ішегінен өріп жасалады. Мал сойғанда ащы ішек пен тоқ ішегін жуып тазалап, тұздағаннан кейін оны айналдырып тағы бір рет сумен шайқайды. Қазанға салып асуға қолайлы болу үшін ішектерді өткермелеп өреді.  Ащы ішек жіңішке, әрі өте ұзын  болатындықтан, оны тоқ ішек секілді жалаң қабат өре салмай бірнеше еселеп  шумақтайды да, одан соң әлгі шумақтың белінен айналдыра шандып орап, ішектің ұшын бекітеді.  Жөргемді асуға да, турап қуыруға да болады. Майға қуырған жөргем дәмді болады. Жөргемге: ішек – 100г, пияз – 0,5 бөлігі керек. Әдетке жөргемді дәміне келтіру үшін тұз, бұрыш себеді, дөңгелектеп туралған пияз қосады.

Қимай – соғымға сойылған сиыр етінен дайындалатын кәделі тағам. Сиырдың тоқ ішегін тұздап, айналдырып оның ішіне кесек етіп туралған төстік пен төстің етегін, бұрыш, тұз, жуа қосылған етті салады. Қимайға төс етінен басқа сан, қол еттері де пайдаланылады. Шұжық сияқты қимай салынған ішектің де екі ұшы істікпен түйреліп, ыстап кептіріледі.  Қимайды асып жеуге де, жазғытұрым ет азайған кезде құырып жеуге де болады. Қимайдың ерекшелігі, оның майы мен қара кесек еті тең болады. Оны кейде «сиырдың қазысы» деп те атайды. Қимайды салқындатып асқан етке қосып береді. Майлы ет 500 г, 1 шай қасық тұз, 2 түйір жуа, жарты шай қасық қара бұрыш керек.

Шұжық – шұжық жасайтын етті тұздап, бұрыш сеуіп салқын жерге 1-2 күн сақтайды. Шұжық жасауға сан, қол, жон еттерін алады, мойын еті жарамайды. Содан кейін майды да, етті де ұсақтап тұрап, қара бұрыш, сарымсақ қосып, бәрін араластырады. Бір жылқының ішегінен шұжық дайындау үшін 5 кг ет, 5 кг іш май, 10 г қара бұрыш, 50г сарымсақ салады. Барлығын туралған ет пен майға араластырып, содан кейін ішекке салып толтырады. Ішектің екі ұшын істіктеп түйрейді де, жіппен біріктіріп байлайды. Дайындалған шұжықты сырыққа немесе керілген жіпке араларын бір-бірінен алшақтау етіп іліп, 10-12 градус температурада 3-4 күн ұстап дегдітеді. Содан кейін түтінге 12-18 сағат ыстайды. Шұжыққа пиязды дөңгелектеп кесіп қосуға болады.

Әлемдегі  ең атақты және кеңен таралған салқын тағамдар

Оливье 19 ғасырдың аяғында франсуз аспазшысы оливе  салатын дүниеге алып келді (соны мен қатар майонез, уксус т.б. күнделікті тұздықтарды ең алғаш франция елінде дүниеге келген). 20 ғасыр кешегі келмеске кеткен кеңес заманында  жаңа-жыл дастарханында міндетті түрде оливе салаты кездеседі. Тіпті дәстүрге айналып бара жатыр десек артық айтпас едік. Қазіргі кезде замануаи оливе шығарылды онда оливе салатының қосылатын азық түрлері өзгерген.

 Мәзір: оливье салаты

 Құрамына:

Тұздалған тауық  еті — 300 гр. (немесе пісірілген шұжық)

Жасыл бұршақ — 400 гр.

Пісірілген  картоп — 350 гр.

Пісірілген сәбіз — 250 гр.

Тұздалған қияр — 100 гр.Майонез — 400 гр.

Тұз — бір  шымшым.

Дайындалу жолы:

Тұздалған тауық  етін текше етіп тураймыз;

   

Піскен картопты да текшелерге тураймыз;

     

Келесі ретте  сәбізді, жұмыртқаны, қиярды да көлемдері  бірдей болатындай етіп, текшелерге тураймыз;

     

Туралған көкөністерді тостағанға салып, жасыл бұршақ пен  тұз сеуіп, араластырамыз;

 

   Майонезді  құйып, тағы араластырамыз;

 

                Салат дайын! Астарыңыз дәмді  болсын!

 

         

 

Суши тарихы небары 1300 жылға созылады. Біз оны бүгінгі күні қандай түрде білеміз, сол түрдегі сушиді алғаш рет жапон аспазшысы Ханая Йохей (Hanaya Yohei) дайындады. Негізінде бұл тамақ жапон ақ желегінің - wasabi кішкентай бөлігі қосылған күріштің кішкентай түйіршігіне салынған балық тілімінен тұрады. Оны дайындау үшін ең жоғары сапалы күріш пайдаланылады, ол сірке суымен дәмделеді. Әрине, бұл тамақтың басты құраушысы балық, және де оның ең дәмді бөліктері болып табылады.

Табиғи және үйлесімді ...

 Жапониядағы  асхана өңіріне байланысты ерекшеленеді, алайда, барлық өңірлерді біріктіретін бір нәрсе бар .... Сонымен, әрбір дерлік тамақтың негізгі бөлігін күріш құрайды. Бүкіл Жапониядағы климат көп күтімді қажет ететін осы өсімдікті өсіруге мүмкіндік туғызады. Сонымен қоса, әсіресе ерте уақытта Жапонияда етті дерлік қолданбаған, жапондықтар ас үлесінің негізін балық құраған, бүгінгі күні де ет соншалықты әйгілі емес. Мәні бойынша, жапон тағамдарын сипаттау үшін екі сөз жеткілікті: «табиғи және үйлесімді».

Суши түрлері:

Нигири (Nigiri) - үстіне тунецтің, ас шаянның, сегізаяқтың, пісірілген жұмыртқаның тілімдері салынған күріш түйіршіктері;

Гункан (Gunkan) - теңіз  өнімдерімен толтырылған күріш  пен кептірілген балдырлардан дайындалған  тостағандар;

Норимаки (Norimaki) – тураманың әр түрі салынған, суши күрішінен және балдырлардан дайындалған орамалар;

Темаки (Temaki) –  суши күріші, теңіз өнімдері және көкөністер толтырылған балдырлардан дайындалған  түтікшелер;

Оши (Oshi) – ағаш қорапшада тығыздалған балық  және күріш;

Чираши (Chirashi) –  онда теңіз өнімдері, қозықұйрық және көкөністер суши күрішінің ас үлесіне салынған тамақ.

Kyuho – жапондық  этикет ережелері

• ешқашан екінші адамға тамақты таяқшалармен бермеңіз (бұл буддистік жерлеу салтымен байланысты, ол кезде оған қатысушылар мәйіт  салынған сауытты бір-біріне береді); егер тамағыңызбен бөліскіңіз келсе, екінші адамға тәрелкені ішіндегісінің барлығымен беріңіз де, оның өзіне таңдау мүмкіндігін беріңіз

• егер Сіз біреумен бір ыдыстан тамақ ішуге ниеттенсеңіз, екеуіңіз де таяқшаларды пайдаланыңыз

• сушиді - қолмен, сашимиді тек таяқшалармен жеуге  болады

• таяқшаларды  ортасынан ұстамаңыз, ылғи да ұшынан ұстауға тырысыңыз

 • тамағы  бар тәрелкені өзіңізге жылжыту  үшін, таяқшаларды пайдаланбаңыз 

• тамақтың тілімін  тістемеңіз және қалғанын қайтадан тәрелкеге салмаңыз; егер де бірдеменің дәсін көрсеңіз, оны толығымен жеңіз

• пышақ сұрамаңыз 

• тамақ ішкен  соң таяқшаларды тағы да hashi-oki-ге, ең жақсысы суши барға параллель  сүйеп қою керек; ешқашан таяқшаларды  үстелдің үстіне қоймаңыз;

• ешқашан таяқшаларды қайтадан ыдысқа салмаңыз (бұл да жапондықтарда жерлеумен байланыс тудырады)

• күріштің барлығын жеп қоюға тырысыңыз; күрішті  тәрелкеде тіпті шамалы мөлшерде қалдыру – үлкен әдепсіздік (бұл  тыйым тек қана Жапонияда қабылданған)

• ешқандай себеппен темекі шекпеңіз; темекі түтіні басқалардың нәзік тамақтардың дәмімен және иісімен рахаттануына мүмкіндік бермейді; сонымен қоса, әсіресе маңыздысы, балықтың жас екендігін тек иісі бойынша ғана анықтауға болады

• соя тұздығы  балыққа арналған тұздық болып табылады, ешқашан оған сушиді толығымен батырмаңыз

• көже немесе макарон қосылған тамақ ішкенде, шылпылдатып жеуге болатыны қызықты; тостағанды ауызға апарып – алдымен  көженің «ішіндегісін» таяқшалармен жеп алып, сонан соң қалғанын жай  ғана іше салу керек

• сакені тамақтың алдында немесе тамақтан кейін ішеді; күріш шарабы күрішке мүлде сәйкес келмейді; тамақ ішкенде сыра, ақ шарап, шай немесе су іше аласыз; әдетте саке тек қана сашимиге беріледі

• сыра немесе саке дастархан басында отырғандардың  барлығына құйылады; әркімнің меншікті бөтелкесінен ішкені қалыптаспаған

• жапондықтардың пікірлері екіге бөлінеді: біреулер сашимиден бастауға, сонан соң  суши жеуге және күріш қосылған мисо көжесімен аяқтауға кеңес береді; басқалары алдымен омлет және көкөністер қосылған сушиді жеуге, сонан соң қалағанының барлығын жеуге, ал сашимиді аяғына қалдыруға кеңес береді.

Суши

 Уылдырық  қосылған суши рецепті – оның  арқасында жапондық тағамдар  бүкіл әлемді тамсандырған тамақ.

Сушиге  арналған күріш 

 мақаланың  тегтері: сушиге арналған күріш, жапон тағамдары, әлем тағамдары, тамақтану  мақаланың рейтингі:

 Сушиге арналған  күріштің рецептісі – бұл Суши  үшін негіз болып табылады.

Тамаша пісірілген күріш түйірлі және шамалы жабысқақ болуы тиіс.

Өнімнің сипаттамасы

2 ½ стақан су

2 ½ стақан  су 

Дәмдеуіштер:

4 қасық нәзік  шарап сірке суы 

3 қасық қант 

2 ½ шай қасық  тұз

Құрамдас бөліктері

Жуылған күрішті  кем дегенде 30 минутқа бұқтыру  керек. Сонан соң су құйып, кәдімгі  тәсілмен пісіру керек.

Барлық дәмдеуіштерді  араластыру керек.

Күрішті тостағанға салып, оны терең араластырып, ағаш қасықпен бөлу керек. Сонан соң масса  кеуекті болғанша, үнемі араластырып  тұрып, оған дәмдеуіштер құю керек. Күрішті сууы үшін шүберектің астында қалдыру керек (бөлме температурасында).

Классикалық нұсқада сірке суымен дәмделген күріш пен балықтан, теңіз өнімдерінен, көкөністер мен көбінесе таза жапондық басқа құраушылардан тұрады.

Өнімнің сипаттамасы

9 қасық сушиге  арналған күріш 

көлемі 10 x 4 см 9 нори балдыры

3 шай қасық  қара уылдырық

3 шай қасық қызыл уылдырық

3 шай қасық  сары уылдырық 

1 шай қасық  васаби – ащы желкек

Құрамдас бөліктері

Сушиге арналған күріштен білікшелер жасап, васаби жағу керек.

Күріш білікшелерінің әрқайсысын нори 1 см-ге шығып тұратындай, ал күріш ішінде болатындай етіп, нори қиығына орау керек .

Әрбір орамаға  шай қасық уылдырық салу керек.

Беру тәсілі

Дайын суши порциясын  жасыл жапырақпен безендіріп, тақтайдың  үстіне салып беру керек.

 

германия  елінің  ашытылған қырыққабат салқын тағамдар

Sauerkraut, немесе жай ғана ашытылған қырыққабат әлемдегі аса белгілі неміс тамағы болып табылады.

Ашыту әдісі  ежелден, Ежелгі Грекиядан, Рим мен  Кытайдан белгілі. Алайда Еуропада танымал  бүгінгі тәсіл бізге монғолдардан келген, олар оны шығыс және орталық  Еуропаға 13 ғасырда, татар-монғол шапқыншылығы кезінде әкелген.

Міне 700 жылдан арттық уақыт бойы қырыққабат Германияда, Польшада, Ресейде, Украинада, Беларусьта және басқа елдерде өте танымал  болып қалып отыр.

Өнімнің сипаттамасы

3 сапты аяқ  жаңа кесілген қырыққабат 

2 ұнтақталған  пияз 

1 тазаланған  пияз 

бірнеше арша жемісі

бір лимон шырыны

бір шоқ араласқан көк  шөп 

1 тостаған көкөніс сорпасы 

1 бас сарымсақ 

тұз және бұрыш дәмі бойынша

Құрамдас бөліктері

Қырыққабатты жуып, жақсылап сорғыту керек,

Қырыққабаттың бетін жауып  тұратындай ғана мөлшердегі суда ең кем дегенде 1,5 сағат бойы пісіру керек,

Ауыр кастрюльде майды  пайдаланбай, пиязды қызарғанға дейін  қуыру керек,

Қырыққабатты қосып, оны  пиязбен, арша жемістерімен, лимон шырынымен  және көк шөппен біркелкі араластыру керек,

Көкөніс сорпасын қырыққабатқа құю керек,

Сарымсақ бөліктерін жақсылап жуып, оны аршымай, ортасына салу керек,

Бетін жауып, бәсең отта тағы да бір сағатқа жуық әзірлеу керек.

Америка елінің күнделікті қолданатың тағамы хот-дог салқын тағамы

Хот-дог америка еліне 19 ғасыр да  келген. Бір күні америка азаматты көшеде кетіп бара жатқанда бір неміс тоқаштың арасына «dachshund» шұжығын салып сатып жүргенін байқайды содан бері хот-дог деп аталып кетті. Тек америка елінде емес бүкіл әлемге әйгілі болған салқын тағам

   Кішігірім  Батон нан  1 дана

    Шұжық (сосиска) 1 дана 

Кішігірім батоның  ортасын  пышақппен кескілеп ортасына шұжық саламыз.

Хот-Дог-ты ортасына моейнез, кетчупен сызып салып  ұсынамыз.   

 
     Салқын және бір атым сусындар

Оны түрлі жеміс-жидек, олардың жапырақтары мен емдік шөптерден жасап алып ішуге болады. Олардың бірқатары адам ағзасының иммунитетін көтереді. Солардың қарапайым кейбір түрлерін әзірлеу мәзірі:

      Алмадан  - жуылған, қабығы аршылмаған 3 алманы  теңдей бөледі, тостағанға салып,  үстіне 1 литр су құяды. Қызуы төмен отта 10 минут ұстайды. Сосын жылы жерге қояды. 30 минуттан соң оған бал араластырады, шай орнына ішеді. Суыққа қарсы ем, шаршағанды басады, сергітеді.

     Қой бүлдіргені  жапырағынан. Оны дәріханалардан  сатып алуға болады. Оған итошаған, түймедақ шөптері қажет. Олар да осында баршылық. Солардың бәрін бірдей етіп араластырады, стақанға 1 ас қасық қоспаны салады, үстіне қайнаған су құяды. Оны күнделікті шай орнына ішіп жүруге болады. Бұл тұнба қыста көп кездесетін вирустардан қорғайды, ағзаның жылуын ұзақ сақтауына көмектеседі. 
Мейіз, жаңғақ, өріктен. 1 ас қасық сүйексіз мейіз, грек жаңғағы, кепкен өрікті ұсақтап турайды. Оған аздаған лимон шырыны мен бал қосады, бәрін бірге араластырады. Егерде көңіл-күй түссе, суық шала бастаса, дайын болған бұл қоспаның 1 ас қасығын күніне 3 реттен ішеді. Оны таңертеңгілік шаймен қосып ішсе, күні бойы адам сергек жүреді, ауыра бермейді.

     Итмұрыннан - құрамында С дәруме-нінің мол  қоры бар. Одан шай орнына  ішетін сусынды былай дайындайды: 1. бір уыс құрғақ итмұрынның  үстіне (дәріханадан алуға болады) жарты литр су құйып, 15 минут  қайнатады. Кешке дайындалған  тұнба таңға дейін тұрса, тіпті жақсы. Таңертеңгілік оған бал араластырып, шай орнына іше береді.

2. 75 грамм итмұрынның жемісі  мен жапырағын 150 грамм бал  мен бір литр жүзімнің таза  шырынымен араластырып, баяу отта 5 минуттай қыздырады, көбігінен  ажыратады. Суытып, сүзіп алады.  Бұл сусынды төрт аптадан артық сақтауға болмайды. Осы уақытта үш рет бес минут ысытып, көбігін ажыратып отырады. Қалған кезде суық, қараңғы жерде сақтайды.Дайын болған сусынды 1 стақаннан 2-3 рет тамақ алдында ішеді. Екі аптадан соң бір апта демалып, қайта ішеді. Жүрек әрекеті нашарлағандарға да күш-қуат, сергектік силайды.

     Шырын  сусындары -  адам күніне 2-2,5 литр  су ішуге тиісті. Сонда тәулігіне  денесінде жоғалған сұйықтықтың  орны толады, - дейді дәрігер мамандар. Және де жеміс-жидекті, оның  шырынын да көбірек тұтынған  пайдалы. Қыста күніне бір литр  шырын ішу қажет. Біз енді шырындардың пайдасына тоқталсақ:  
     Апельсин шырыны. С дәру-меніне, әр алуан минералдарға, антиоксиданттарға бай. Бұл шырынды күнделікті пайдаланса, асқазан, ауыз және жұтқыншақ рагімен (қатерлі ісік) ауыру ықтималдығы 50 пайызға азаятын көрінеді.