Қазақстан Республикасында Патент негізінде жұмыс жасайтын кәсіпкерлік қызметке салық салуды жетілдіру жолдары

               Мазмұны

 

 

 Кіріспе……………………………………………………………..........2-3 б

 

 

І бөлім .  Патент негізінде жұмыс жасайтын кәсіпкерлік

 қызметте  салық салудың экономикалық мәні.

       1.1.  Патент негізіндегі арнаулы салық режимі..............................4-5 б

      1.2.  Патент құқығының түсінігі мен мазмұны...........................5-9 б

 

 ІІ бөлім. Патент негізінде жұмыс жасайты кәсіпкерлік

 қызметте  салық салуды есептсу және  талдау.

1. Патент негізінде жұмыс жасайтын кәсіпкерлік қызметтің                            негізгі объектілері..............................................................................10-17 б

      2.2.   Патент негізінде жұмыс жасайтын кәсіпкерлік қызметте

          салық  салуды талдау.........................................................................18-21 б

      2.3.   Қазақстан Республикасында патент қатынастарын

       жүзеге асыратын органдар................................................................21-24 б

ІІІ бөлім. Қазақстан Республикасында Патент негізінде

 жұмыс жасайтын  кәсіпкерлік қызметке салық салуды

 жетілдіру  жолдары

3.1    Қазақстан Республикасында Патент негізінде жұмыс

         жасайтын кәсіпкерлік қызметте салық салуды

          жетілдіру жолдары........................................................................ 25-29б

3.2   Қазақстан Республикасында Патент негізінде  жұмыс

          жасауда  кәсіпкерлік кызметтегі  қатынастарды   

         ретттейтін  ұлттық заңнама.......................................................29-32 б

 

 

 

Қорытынды...................................................................................33-34 б

 

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі...............................................35

 

 

Кіріспе

   Курстық жұмыстың негізгі  тақырыбы – патент болып табылады. Ең бірінші                 салыққа түсініктеме беріп, содан соң оның арнайы түрлеріне тоқталайық.

    Қазақстан өз тәуелсіздігін  алғаннан кейін, экономиккада елеулі  өзгерістер орын алды. ҚСРО–ның  құлдырауына дейін жоспарлы экономика  өзінің жарамсыздығын көрсетті. Нарықтық экономиканың   қалыптасу  процесінде  ТМД мемлекеттерінің әрқайсысында  жаңа өндірістер  нысаны  мен жаңа капиталдық қатынастар дамыды.Срның ең бір негізгісі болып салық жүйесі табылады.

 Салық – мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген  белгілі бір мөлшерде жүргізілетін қайтарымсыз түрде болатын бюджетке төленетін міндетті ақшалай төлем.

Салықтың экономикалық мәні – шаруашылық субъектілері  мен азаматтардан  ұлттық табыстың бір бөлігін алу жөніндегі  өндірістік қатынасы.

Енді біз салықтың арнайы режимдеріне жататын патент негізінде жүргізілетін салық түріне тоқтала кетсек.Бұған байланысты жасалынған схемаға көңіл аударайық. 

 

Бұл  схема арқылы біз арнаулы салық режимдерін кімдер төлейтінін анық көреміз.

Патент – арнаулы салық режимін қолдану құқығын куәландыратын құжат.

Патенттеу негізгі қызметі – жаңалықты енгізетін тұлғаға  монополияны  қамтамасыз ету болып табылады.

Патенттеу мақсаты – сәйкес саладағы  маман  патент  мазмұнын оқып, ондағы  техникалық шешімді жүзеге  асыра алатындай деңгейге  жеткізіп ашу.

Осы тақырыпты мазмұндау барысында мен көптеген патенттік терминдермен таныстым. Бұл терминдер патентпен жұмыс істеуде қажет

Патенттелген өнеркәсіп меншік объектілері – қорғау құжаттары  берілген өнеркәсіптік  меншік объектілері.

Патент жүргізуде мынадай құжаттармен танысамыз:

Бюллетень - өнеркәсіптік  меншік объектілерін қорғау мәселелері  жөнінде  Қазпатент шығарып тұратын мерзімдік басылым.

Лицензиялық шарт -  патент иеленуші (лицензиар)  басқа тарапқа өнеркәсіптік меншік  объектісін белгілі бір түрде уақытша пайдалану құқығын беру шарты.

Патентті сенімді өкілдер – жеке және заңды тұлғалардың  Қазпатент алдындағы өкілдеріне  заңдарға сәйкес құқық берілген азаматтар.

Патентке қабілеттілік жағдайлары - өнеркәсіптік меншік  объектілеріне құқықтық қорғауды берудің осы Заңда көзделген жағдайлары.

Патенттік қорғау келесі аспектілерімен сипатталады:

• қорғалатын объектілердің шектеулі  шеңбері;
• патенттік құқықтар пайда  болуының  ерекше тәртібі; патент иесіне құқықтар  кешенінің  және объектіні  пайдалануға айрықша құқықтың берілуі;

 Патент құқығының объектілеріне  қатынастарды  Конститутциямен  бірге,  Қазақстан Республикасының  Азаматтық Кодексі де реттейді.

  Қазақстан Республикасының  Патент Заңы 1999 жылдың 16 шілдесінде  қабылданады.Патент Заңы сегіз тарау құрайды. Осыған қосымша ретінде 38 баптан тұратын Қазақстан Республикасының  Патент  Заңы кешенді нормативтік – құқықтан тұрады.

   Патент жүйесіне заңнамалық  өзгерістер енгізуге байланысты  және Республика аумағында  өнеркәсіптік  меншік саласындағы қатынастарды  реттейтін  төрт маңызды халықаралық конвенция әрекет етеді. Олар: Париж конвенциясы, Мадрид келісімі, Бүкіләлемдік меншік қорғау ұйымы конвенциясы, Патент  кооперациясы туралы келісімшарт.

   Атап өтілген конвенциялар қазақстандық интеллектуалдық меншік жөніндегі заңнаманы қалыптастыруға  және дамытуға  елеулі ықпал етті, өйткені бұл конвенциялар көптеген елдердегі  осыған ұқсас жүйелерді  дамытуға  қажетті халықаралық параметлер  мен шоғырландырылған ұлттық тәжірибені жинақтаған.

 Айта кету керек барлық  елде патент ведомствосы деп  аталатын патент жүйесін құрайтын  мекеме аса маңызды мамандандырылған  ұйым болып табылады. Біздің Республикамыздың  Президентінің  1992 жылғы 18 маусымдағы  Жарлығына сәйкес  Қазақстан Республикасы  Министрлер кабинеті жанына ұлттық патент ведомствосы, қысқаша Қазпатент құрылды.

Бұл бастаулар біздің мемлектіміздің оң қадамдары болып, өз экономикамызды одан әрі дамытуға, үлкен белестерге шығуға бірталай көмек береді деген үмітпен жасалынып отырған бастамалар болып табылады. Егерде мемлекеттің нақтыланған салық жүйесі өз жұмысын дұрыс жүргізсе, халқымыздың жағдайы да жақсарады,өйткені салық ол - адамның тамақтануына азық–түлік қалай керек болса,ал  мемлекеттің ең басты азығы болып салық табылады.    

I бөлім. Патент  негізінде жұмыс жасайтын кәсіпкерлік  қызметте салық салудың экономикалық  мәні.

1.1. Патент  негізіндегі арнаулы салық режимдері.

Патент – арнаулы салық режимін қолдану құқығын куәландыратын құжат.

• Белгілі бір арнаулы салық режимін қолдануға арналған патент нысанын уәкілетті мемлекеттік орган белгілейді.
• Патент жоғалған немесе бүлінген жағдайда салық төлеушінің өтініші бойынша дубликат беріледі. Салық төлеуші бүлінген патентті салық органына тапсыруға тиіс.
• Жеке кәсіпкерлердің патент бланкілері қатаң есептік бланкілері болып табылады және ақша алынбай беріледі. Оларды басқа адамдарға беруге тыйым салынады.

   1. Патент  негізіндегі арнаулы  салық режимін мынадай талаптарға  сай   келетін:

1) жалдамалы қызметкерлердің еңбегін  пайдаланбайтын;

2) жеке кәсіпкерлік нысанындағы  қызметті жүзеге асыратын;

3) патент негізінде арнаулы салық  режимін қолданудың әрбір он  екі ай мерзімі ішіндегі табысы 2,0 млн. теңгеден аспайтын жеке  кәсіпкерлер қолданды.

    2. Патент негізінде арнаулы  салық режимін қолдануға мүмкіндік бермейтін жағдайлар туындаған ретте салық төлеуші оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режиміне не салықты есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген тәртібіне өтініш негізінде ауысады.

   Аталған өтініш патент негізінде арнаулы салық режимін қолдануға мүмкіндік бермейтін жағдайлар туындаған кезде беріледі.

   Салық органы патент негізінде  арнаулы салық режимін қолданған  жеке кәсіпкерлерді осы тармақта  көрсетілген жағдайларды белгілеу  кезінде салықты есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген тәртібіне жоғарыда аталған өтінішсіз ауыстыруға құқылы.

     3. Жеке кәсіпкер патент  негізінде арнаулы салық режимін  қолдану үшін оны қолдана бастағанға  дейін кәсіпкерлік қызметін жүзеге  асыратын жердегі салық органына уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген өтінішті табыс етеді.

      Патент жеке кәсіпкерге  кемінде бір ай мерзімге және  он екі айдан аспайтын мерзімге  беріледі.

      4. жеке кәсіпкер  патент алу үшін кәсіпкерлік  қызметті жүзеге асыратын жері  бойынша салық органына:

       1) уәкілетті мемлекеттік  орган белгілеген нысан бойынша  патент алуға өтінішті;

       2) жеке кәсіпкерді  мемлекеттік тіркеу туралы куәлікті;

       3) бюджетке патент  құнының, жинақтаушы зейнетақы қорларына  міндетті зейнетақы жарналарының  және Мемлекеттік  әлеуметтік сақтандыру қорына сақтандыру аударымдарының төленгенін растайтын құжаттарды;

       4) жеке кәсіпкер  лицензиялауға жататын қызметті  жүзеге асырған жағдайда мұндай  қызметті жүзеге асыруға құқық  беретін лицензияны табыс етеді. Бұл орайда патент лицензиясының қолданылу мерзімінен аспайтын мерзімге беріледі.

       Патент алуға  электронды түрде беретін салық  төлеушілер осы тармақтың 2)-4) тармақшаларында  тізіп көрсетілген құжаттарды  табыс етпейді.

       Кезекті патентті  алу үшін патент алуға өтініш алдыңғы патенттің қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін табыс етіледі.

       Жеке кәсіпкер  жолаушыларды және багажды автомобильдермен  тасымалдау жөнінде қызметті  жүзеге асырған жағдайда, ол патент  алуға берген өтінішінде тасымалдау  түрін (тұрақты немесе тұрақты емес тасымалдаулар) көрсетуге міндетті. Автомобильмен тасымалдаулар түрінің Қазақстан Республикасының заң актілерінде белгіленген талаптарға сәйкес келуін бақылауды автомобиль көлігі саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

     5. Патент негізінде арнаулы салық режимін қолдану кезінде кәсіпкерлік қызметті уақытша тоқтата тұрған жағдайда, жеке кәсіпкер қызметін жүзгег асыра тын жердегі салық органына уәкілеттік мемлекеттік орган белгілеген нысандағы өтінішті береді.

      6. Салық органдары салық кодексінің № 374-баптың 4-тармағында көрсетілген құжаттар болған кезде патент беруді бір күн ішінде жүргізеді.

      7. Жеке кәсіпкерді  мемлекеттіктіркеу туралы куәлік  көрсетілмейінше, патент жарамсыз  болады.

      8. Патент негізінде  арнайы салық режимін қолданатын салық төлеуші салық органдарына Мемлекеттік әләуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдар мен жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналары бойынша есептемелерді ұсынбайды.

1.2. Патент  құқығының түсінігі мен мазмұны

    Қазіргі таңда Қазақстан  Республикасының экономикасы өтпелі  кезеңнен енді – енді бас  көтеруде. Мемлекетіміздің беделін  халықаралық сахнада көтеру және  дамыған мемлекеттер қатарына  қосу үшін халықтың әл –  ауқатын көрсететін оның экономикасының  мықты болу қажеттілігі сөзсіз. Кеңес социалистік республикалар одағының жетпіс жыл бойы құрамында болып келген Қазақстан егемендігін алғаннан кейін, экономикасының даму бағытын «нарықтық» деп 1993 жылғы, одан кейін 1995 жылғы Конститутцияларына бекітті.

    Жоғарғы деңгейдегі шетелдік инвестициялар мен ішкі жинақтары бар ашық нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өсу «Қазақстан – 2030» стратегиясының маңызды ұзақ мерзімді басымдықтарының бірі.

    Бүгінгі таңдағы білімге  негізделген валюта болып табылады. Қазақстанның экономикалық өсудің қарқынына жетуі, оның әлемдік нарық құрылымына толық енуі қазіргі индустриалды экономиканың мықты материалдық, техникалық және технологиялық базасын құруға ықпал ететін зияткерлік меншікті қорғаудың дамуынсыз мүмкін емес.

     Бұл Елбасының кәсіпкерлікті  қолдау жөніндегі тапсырмалары  және «Қазақстан Республикасының  индустриалдық – иновациялық  дамуының 2003 – 2015 жылдарға арналған  стратегиясын» іске асыру жөніндегі  міндеттер аясында да өзекті  мәселелердің бірі болып табылады.

     Зияткерлік меншік  құқықтарын сақтау біздің мемлекеттің  Дүниежүзілік сауда ұйымына кіруі  және саудада ең қолайлы жағдайларға  қол жеткізу үшін басты шарттардың  бірі болып табылытынын да  айта кету жөн. Ал бұл біздің  елдің беделін халықаралық сахнада арттыруға әсер етеді, өйткені зияткерлік меншік құқықтарын қорғау адам мен азаматтың құқықтарын және заңи мүдделерін сақтаудың қажетті шарттары мен кепілдіктерінің бірі.

     Сондықтан, соңғы жылдары  экономикалық және сауда аспектілерімен  тығыз байланысы бар зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласы саяси сипатқа ие болды. Осыған байланысты Республикадағы зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласындағы жұмыстың жалпы бағыттары және мемлекеттің осы мәселе бойынша саясаты Қазақстан Үкіметі мен ДЗМҰ (ВОИС) арасындағы ынтымақтастық бағдарламасының, Зияткерлік меншік құқықтарын қорғау тұжырымдамасының ережелерінде белгіленген және анық жазылған. Зият – бұл елдің маңызды және ешқашантаусылмайтын ресурсы. Ал осы қордың күші өзінің тек қана осындай мәртебесінде мемлекет пен қоғамның мүдделеріне қызмет ететін қорғалатын зияткерлік меншікте.