Аурухана ішіндегі инфекциялар пайда болуына эпидемиялық процестің

АІИ ауру симптомдары  ауруханада  болған  уақытында немесе одан  кейін  болған  жағдайға  қарамастан  науқастарды  ауруханаға  түскен   және  емдеу  көмегіне  барған  нәтижесінде немесе осы  мекемедегі  қызметшілерді  зақымдайтын  әрбір  клиникалық  байқаланатын  жұқпалы  аурулар. 

Жоғары  дамыған   елдерде 5% артық  аурухананың   науқастарында АІИ  пайда   болады.  

 АІИ  арасында  ең  көп  кездесетіндер:

1. Зәр бөлу  жүйесінің  иннфекциялар
2. Іріңді -септикалық инфекциялар
3. Тыныс  жолдарының инфекциялары
4. Бактериемиялар
5. Тері  инфекциялары

Аурухана ішіндегі  инфекциялар  пайда  болуына  эпидемиялық  процестің 

3 буынының  болуы   қажет:

• Қоздырғыш
• Қоздырғыштың  беріліс  әдісі
• Инфекцияны  қабылдайтын адамның  ағзасы

 

     Аурухана  ішілік  инфекция

1. Экзогендік- инфекцияның  көзі  ағзаға  сырттан  кіргізілген
2. Эндогендік- иннфекциялық  агенті  ағзаға  басынан  бастап  пайда  болған.

 

          Қоздырғыштар

1. Бактериялар
2. Вирустар
3. Саңырауқұлақтар
4. Қарапайымдар
5. Көп  жасушалы  паразиттер

 

   Ауурухана ішіндегі  инфекциялардың  жұғу  механизмдері

• Аэрозольдық
• Қатынас
• Фекальді – оральды
• Жасанды

 

     Ауурухана ішіндегі  инфекциялардың  жұғу жолдары:

1. Ауа – тамшылары,  ауа – шаңды
2. Тікелей  қарым–қатынас,  тұрмыс  заттары  арқылы
3. Тағамдар  арқылы

 

   Инфекцияның  тізбесін  бұзу– аурухана  ішіндегі  инфекцияның  алдын  алудың  негізгі жолы.

Инфекцияның  тізбесін  бұзу  әдістері:

• Аурухана ішіндегі  инфекцияға  тиімді  бақылау  жүргізу;
• Инфекцияның  қоздырғыштарын  жою;
• Жұғу жолдарын  үзу;
• Адам  ағзасының  тұрақтылығын  көтеру.  

 

   Кешенді  эпидемиялық  шаралары  барлық  4 буынға  бағытталуға  тиіс. Одан  басқа  медициналық  шаралардың  кешенін тиімді және ыңғайлы  түрде өткізуі қажет. 

 Дезинфекция – адамды  қоршаған  ортада  жұқпалы аурулардың  қоздырғыштарын  жою. Біздің  мемлекетте   «Залалсыздандыру  және  дезинфекция. Медициналық  белгілеу». Санитарлық Ережелер  мен Нормалары   9-01-001-76 тарауда стандарт  енгізілген. Бұл стандартпен  дезинфекцияның,  залалсыздандырудың  және  залалсыздандыруға  дейінгі  өңдеудің тәсілдері,  әдістері  және  тәртіптері  белгіленген.   

 Дезинфекция  бұл – қоздырғыштың  беріліс  механизміне  эпидемиялық  прцесті үзуіне  бағытталған індетке  қарсы  шаралар.  

Дезинфекцияның  мақсаты  – емделуші – профилактикалық мекемелердің  палаталарының  сыртқы  ортаның  объектілерінен  жұқпалы  аурулардың  қоздырғыштарын  кетіру  немесе  жою.

Төменгі  қауып–қатер.  

 Сау  немесе  инконтактті  терімен  қатынасқан заттар  немесе  науқаспен  қатыынаспайтын  қоршаған  ортаның  жансыз  заттар (қабырғалар,  еден, үйдің  төбесі,  жиһаз,  санитарлық–техникалық   және  канализациялық  жабдықтары).   

 Орташа  қауіп–қатер.  

 Адам  денесінің  залалсызданған  аймақтарына  және  терісіне  кірмейтін  құрал–жабдықтарының  пайдалануы  зақымдалған  терімен  қатынасқан,   ауру  тудыратын,   таралатын микроағзаларымен  ластанған  басқа  заттар,  мысалы,  асқазан–ішек жолына арналған  эндоскоптар,  қынап  аспаптары,  термолитрлер. Залалсыздандырудың  барабар тәсілі  тазарту  мен  дезинфекция.  

 Жоғары  қауіп–қатер.

Залалсызданған ұлпаларға  кіретін заттар,  соның  ішінде  дененің  құысына  және  тамыр  жүйесіне,  мысалы,  хирургиялық  аспаптар,  жатыр ішілік  заттарды  тазарту  және  залалсыздандыру  қажет. 

 Дезинфекцияның  тәсілдері:

1. Физикалық–қайнату  жолы
2. Химиялық–хлорамин  ерітінділері,  сутегі  тотығы;
3. Радиациялық–сәуленің  таралуы,  әсері;
4. Механикалық тәсіл.

 

   Залалсыздандыру дегеніміз бул–аспаптарда таңу материалдарында микроағзалар мен олардың спораларын толық жою (дезинфекция):

Бумен залалсыздандыру  (құрғақ ауа шкафы)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

1. Денсаулыққа қауіпсіздік жасай алмау дәрежесіне дейін сыртқы ортаның обьектілерінен немесе сыртқы қабаттарынан патогенді және шартты патогенді микроағзаларды–жою.                                                                                                                                                            Дезинфекцияның  түрлері.                                                                                                                                                          1) Механикалық жуу, шаңсорғышпен өңдеү, вентиляция, желдету, кір жуу.                                                    2) Физикалық  қайнату, ыстық құрғақ ауа жоғарғы қысымға қаныққан сулы бумен әсер етуі, УФ  сәулелену тағы басқалар.                                                                                     3) Химиялық – химиялық заттарды қолдану(антисептиктер және дезинфектанттар)

 

     4)Аралас                                                                                                                                                                                                          бірнеше тәсілдерді  ұйлестірүлігін  пайдалану.                                                                       Мысалы, ғымараттарды сулы жинастырып,соңынан УФ сәулелену.                                                        Залалсыздандыру тәсілінің  таңдауы ұлкен фактордың санына.соның ішінде дезинфекциялайтын обьектінің матерыалдарынан жоюға жататын микроағзалардың саны және тұрлерінен және науқастардың және персоналдық жұқтырұшылықтың қауіп , қатеріне байланысты.                                                                                    Қоршаған ортаның факторларымен қатынасу барысында жұқпалы зақымдануының пайда болуының қауіп қатерінің үш категориясы және залалсыздандырудың  ұсынатын дәрежелері.    

 Шкафта  температураның  60мин  1800  болуы тиіс. Залалсыздандырудан  кейін ашық қуыста  медициналық  аспаптар  сақталынбайды,  оны  қолма–қол қолданылады.   

 Орағыштар  түрлері:

1. Крафт–пакет. Пакетте  шприцті  бөлшектенген  түрде  және  екі ине  салып  қояды. Пакеттің  бос  шетін  бүктеп жабыстырады. Крафт пакеттегі  залалсыздандыруы  3 тәулік  сақталады.
2. Ашық  ыдыс–медициналық  аспаптар  немесе  шприцтердің  аз  санын  залалсыздандыру  үшін  қолданылады,  яғни  бұл  аспаптар  залалсыздандырудан  кейін  қолма–қол  қолдануңа  тиіс. Олар  сақталмайды. Залалсыздандыру  стомотологиялық  және  гинекологиялық  кабинеттерде  жиі өткізіледі. 

 

  Залалсыздандыру.

Залалсыздану (латын  тілінен  «sterilis» – түбін  жою)  заттарды  тірі  микроорган– измдерден  жою  деп аталады. Сонымен  бірге  залалсыздану  кезінде  спораларда  толығымен  жойылады. Пайдалану  себебі  аурулардың түрліше алдын–алу  немесе  қорғау  болып  табылады,  бұған критикалық  құралдар  жатады. Бұлар  хирургиялық  құрал–жабдықтарды стерилдеу, медициналық құрал–жабдықтар– дағы микробтарды залалсыздандыру.      

 Құрал–жабдықтардың  стерилдеу түрлері:  

 Залалсыздану–бұл  құрал  жабдықтардың  вегетативті   және  споралық  формадағы   потогенді  және  потогенді   емес  микроорганизмдерден  қорғайды.   

 Залалсыздану:

1. Дезинфекция
2. Залалсыздану  алдын  алу
3. Залалсыздану

 

  Залалсыздану  түрлері:

• Термиялық (ауалық,  бумен)
• Химиялық (газды, химиялық еріткіштер)
• Радиациялық
• Озонды (химиялық топтар)

Ал клиникада  залалсыздану  түрлері  үшке  бөлінеді:

1. булы(автоклав)
2. ауалы(құрғақ шкаф)
3. химиялық(газды)

 

  Бу әдісімен залалсыздандыру

Залалсыздандыру камерасындағы бу қысымы, Мпа, кгс/см:

• Номиналды көрсетіп–0,20
• Шеткі ауытқулар–0,02

Залалсыздандырылғыш камерасындағы жұмысы t, C:

• Номинальды көрсетіші–132
• Шеркі ауықу–2

 

   Залалсыздандыру уақыты, мин:

Қолмен және автоматты  жүргізуде 20 мин

• Наминалды көрсеткіші 20мин
• Ауытқу жоқ.

 

     Қолданылуы:  

 Коррозияға  төзілуі металдардан шынылардан  жасалған, өнімдерге резинкеден  текстилді материялдардан жасалған  өнімдерге және де латекс резенкесінен  және полимерлі материалдардан  жасалған өнімге арналған (жоғары  төзімді полиэтилен, ПВХ, пластинка).  

 Залалсыздандыру жүргізу жағдайы:

Залалсыздандырылған фильтрлі және фильтрсіз қораптарда екі қабаты бөзелсіз қораптарда немесе  пергоментте,  қағаз қапта ылғаға төзімді қағу қапта,  Е–маркалы автоматтар өнімдерін  қораптауға арнаған қораптарда, мықты қорап қағаздарда, ОКМВ 120 марканы метал өнімдерін қораптауға  арналған қағазда, екі қабатты кремирланған қағазда жүргізіеді.   

 Залалсыздандырылған  сақтау  уақыты:  

 Фильтріз  залалсыздандырғыш қорапта, екі  қабатты бөзсіз жұмсыз қорапта немесе пергаментте,  қағазда залалсыздандырылға өнімдер  3 күн,  ал фильтрлі залалсыздандырылған қорапта 20 күн сақталады.  

 Ыстық  арқылы  залалсыздандыру  t=1800 C, 60 мин  бойы  құрғақ–ыстық шкафта ыстық ауа арқылы  жүргізіледі. Ауа арқылы  залалсыздандыруға  хирургиялық,  стомотологиялық,  гинекологиялық  құрылғылар, шпрцтер  жатады.   

 Залалсыздандыруға   жататын өнімді  ашық  ыдыстарға,  крафт  пакеттерге  салады. Залалсыздандыру  тек  ыстық  ауаны  бірдей  жіберген кезде  ғана жақсы  нәтиже  береді,  содықтан  залалсыздарғышты  тәртіпсі  қоса  бермейді. Температура деңгейін  бақылау  үшін  ішіне  саароза  бар  флаконды  қояды: фермент  t=1800C кезінде  ақ  кристалды  порошоктар  қар–қоңыр  массаға  айнау  керек.        

 Залалсызданған құрал–жабдықтарды  сақтайтын арнайы қораб (бикс).

Залалсызданған  құрал–жабдықтарды  арнайы  өз дөнгеленген  түрде  келген  қорабы  болады. Бұл  қораб  сыртын  жұқа  қағаз  секілді антикоррозейлі  материялдан  жасалады. Олардың  формасы  әр түрлі  өлшемде  болады. Кіші өлшемде қорап (диаметрі  14-24см),  орташа (28-34см), үлкен (38-45см)

кездеседі. Бұл  бикс арнайы  жамбас  түтік  тәрізді  тесігі  болады. Бұл  арқылы бу еркін ене алады.Белдікте қысқышы  болады. Қақпағында құлақшалар  және  тұтқасы  немесе ұстағышы болады. Қақпағы  негізі  корпуспен жанасқанда  арнайы  қысылады  немесе  фиксацияланады. Залалсызданбаған құрал–жабдықттар  ашық күйде  болады. Бұлар  шкафта,  арнайы  полкаларда  тұрады. Мысалы: хирургиялық бөлімшелерде 100 коек– 50 бикс  орналасуы  тиіс.