Ұлттық инвестициялық қорының қызмет ету механизмі

Ұлттық қорды қалыптастыру және пайдалану әлемдік, ішкі тарау және қаржы рыноктарының конъюнктурасы, мемлекеттегі және шет елдердегі экономикалық жағдай, бұл ретте макроэкономикалық және фискалдық тұрақтылық сақтала отырып және Ұлттық қордың негізгі мақсаттары мен міндеттері сақталынып, Қазақстаннның әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтары ескеріле отырып айқындалады.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Қоры 2011 жылы үйлестірілген макроэкономикалық саясатын жүргізуінің нәтижесінде елде макроэкономикалық, қаржылық және әлеуметтік тұрақтылық қамтамасыз етілді.

Өткен жылы дамыған елдерде дағдарыстың тереңдеуіне қарамастан, Қазақстан экономикасы жоғары қарқынмен дамыды. Алдын ала деректер бойынша нақты Жалпы ішкі өнім (бұдан әрі – ЖІӨ) 2011 жылы 7,5% өсті.  

Экономиканың өсіміне ішкі сұраныстың кеңеюі мен жыл бойы экспорттық өнімдерге қолайлы конъюнктураның сақталуы әсер етті.

Ең көп өсім қарқыны ауыл шаруашылығында – 26,7% , саудада 14,5%, байланыста – 18,7% белгіленді. Өнеркәсіп өндірісінің өсімі 3,5%, құрылыста – 2,7 % құрады.

Алдын ала бағалау бойынша еңбек өнiмдiлiгі 2011 жылы 104, 3%-ды құрады.

Экономика салаларындағы өсім ел халқының әл-ауқатының жақсаруымен қатар жүреді. Халық табысы өсуде және еңбек нарығындағы жағдайдың жақсарғаны байқалды. Бағалау бойынша 2011 жылы жан басына шаққанда ЖІӨ 11 мың АҚШ долларынан асты. 2011 жылғы нақты ақшалай табыс 7,4%,-ға нақты жалақы – 7,2%-ға өсті. Жұмыссыздық деңгейі 2011 жылдың соңында 5,4%-ға дейін  төмендеді. 

Үкімет пен Ұлттық Банктің бағаны тұрақтандыру бойынша тиімді әрекеті жылдық инфляция деңгейін жоспарланған 6–8% дәлізде ұстап тұруға мүмкіндік берді. 2001 жылдың соңында инфляция деңгейі 7,4 % құрады, бұл 2010 жылмен салыстырғанда 0,4 %төмен.

Елдің қаржылық тұрақтылығы алтын-валюта резерві мен Ұлттық қордағы елеулі жинақтармен қамтамасыз етіледі. 2011 жылы елдің халықаралық резерві 73 млрд. АҚШ долларын құрады және бір жылда 23,2 %-ға  өсті, оның ішінде шетел валютасындағы Ұлттық қор активтері 41%-дан 43,7 млрд. АҚШ долларына дейін өсті. 

Банк секторының позитивті даму серпіні белгіленді, бұл банктердің кредиттік белсенділігінің біртіндеп қалпына келуімен қатар болады.   2011 жылғы қыркүйек айының қорытындысы бойынша банк секторының борышы 2007 жылы 45,9 млрд. АҚШ долларынан  16,5 млрд. АҚШ долларына дейін қысқарды.

Мемлекеттік бюджеттің тапшылығы төмендеді және ЖІӨ-ге 2,2%-ды құрады.

Осылайша, 2012 жылы Ұлттық қормен Ұлттық Банк жүргізетін экономикалық саясат ЖІӨ-нің нақты өсуін орташа 6-7% деңгейінде қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, бұл орта мерзімді кезеңде экономика өсімінің қарқынын 7% деңгейінде қамтамасыз етуге сәйкес келеді.

Сонымен зерттеу жұмысын қорытындылай келе, Ұлттық инвестициялық қорды еліміздің дамуы үшін, соның ішінде қордан кредит ала отырып, біздің елден тысқары емес, ішімізде ақша табу үшін пайдалану қажет. Елбасының халыққа Жолдауында мемлекетті одан әрі дамыту және әлеуметтік жаңарту жөнінде алға қойылған міндеттерді орындау нақты шығынды талап ететіндігі айтылған болатын.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. «Инвестициялар туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 қаңтардағы №373-II Заңы
2. «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері». Қазақстан Ресупбликасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 29 қаңтар 2010.
3. «Қазақстан Республикасы Президентінің жанынан Ұлттық инвесторлар кеңесін құру туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 10 қыркүйектегі № 404 Жарлығы.
4. «Қазақстан Республикасы экономикасының бәсекеге қабілеттілігі мен экспорттық мүмкіндіктерін сапалы жаңа деңгейге жеткізудің 2008-2015 жылдарға арналған тұжырымдамасы туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 28 желтоқсандағы № 1332 қаулысы.
5. «Қазақстанның 30 корпоративтік көшбасшысы» бағдарламасын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 19 қарашадағы № 1097 қаулысы.
6. «Ұлттық инновациялық жүйені іске қосу және дамыту жөніндегі бағдарламаны бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы.
7. «Индустриялық-инновациялық инфрақұрылымды (арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар, технопарктер, бизнес-инкубаторлар) қалыптастыру және дамыту тұжырымдамасы туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 26 желтоқсандағы № 1294 қаулысы.
8. Қазақстан Республикасы Президентінің «Дағдарыстан жаңару мен дамуға» атты Қазақстан халқына Жолдауы // Егемен Қазақстан 06.03.2009 жыл.
9. Қазақстан Республикасы Президентінің «Жаңа онжылдық – Жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» атты 2010 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы.
10. Омарова А.К.  Инвестицияны қаржыландыру және несиелеу: Оқулық – Алматы: Таугуль Принт, 2009-236б.
11. Кадерова Н.Н., Макенова А.А., Әбуова Ж.М. Инвестицияларды қаржыландыру және несиелеу. Оқулық – Алматы: ТОО «Print-S», 2011. -570б.
12. Асилова А.С.  Инвестицияны қаржыландыру және несиелеу: Оқулық – Алматы: Экономика,2011-280б.
13. Әлжанова Н.Ш. Инвестициялық жобалау: Оқу құралы. – Алматы. 2007.
14. Игошин Н.В. «Инвестиции». М.: Юнити, 2001.
15. Көшенова Б.А. Бағалы қағаздар нарығы: Оқу құралы. – Алматы: Экономика, 2010. – 404б.
16. Мадиярова Э.С., Сүйеубаева С.Н. Қаржылық менеджмент: Оқу құралы. – Алматы: Экономика, 2008.-262б.
17. Өтебаев Б.С. Қаржылық талдау: Оқулық. – Астана, ҚазЭҚХСУ, 2008 -230б.
18. Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.Т., Жұмағалиева Ж.Г. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. – Алматы: Экономика, 2001. – 291-305.
19. М.Б.Кенжеғазин, В.Ю. Додонов. С.А.Шебелев. Тұрақты экономикалық өсудің Қазақстандық үлгісін қалыптастыру және жүзеге асыру (тұжырымдамалық көзқарастар). – Алматы, ИЭ МОН РК, 2001.
20. Я. Ә. Әубакіров., Б.Б. Байжомаев., Ф.Н. Жақыпова., Т.П. Төбеев. «Экономикалық теория» - Оқу құралы, Алматы: Қазақ Университеті,1999.
21. Сәбден О., Қошанов А.К., Құсаиынов Б.Д., Дiнiшев Ф.М., Додонов В.Ю., Аханов С.А., Нұрланова Н.К., Әлжанова Ф.Г. Ұлттық экономиканың бәсекеге қабiлеттiлiгi: бағалау критерийлерi мен арттыру жолдары: Монография. – Алматы: 2008. – 144 б.
22. www.google.kz
23. www.afn.kz
24. www.sk.kz
25. www.nationalbank.kz

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А қосымшасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сурет 1. Ұлттық қордың функциялары

 

 

 

 

Ескерту: автормен құрастырылған

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Б қосымшасы

 

 

 

 

Сурет 2. Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару жөніндегі кеңестің функциялары

 

 

 

 

 

 

 

Ескерту: автормен құрастырылған