Өндірістің қуаттылығын есептеу

 

 

 

 

 

 

   2 Шикізат, қосымша материалдар,жартылай өнімдер,су және электр энергиясы бойынша шығындар

    Өнімді шығару кезіндегі шикізатқа, қосымша материалдарға,жартылай өнімдерге кететін шығындарды,сондай –ақ энергияға,суға, электр энергиясына, буға және т.б.кететін шығындарды анықтау үшін келесі кесте құрылады:

 

 

Кесте 2

Шикізатқа,материалға және энергияға кететін шығындар

р/б №	Материалдардың атауы	Өлшем бірлігі	Шығын		Бағасы,тенге	Шығынның жалпы сомасы,тенге гр.5.х гр.6
			Өнімнің бір бірлігіне	Барлық шығарылымға гр.4 х М
1	2	3	4	5	6	7
І.     1. 1.2 1.3   1.4 1.5   1.6 1.7	Отын және технологиялық мақсатқа энергия: Отын Бу Бу қазаны мен пайдаға жарату қазаны Зауыттың электр қуаты Электр қуаты Трансформатормен бірге есептеу Сығылған ауа Химиялық тазартылған су	Тонна Гкал   Гкал Мың кВт,сағ Мың кВт*с Мың м3 Мың м3	0,0173 0,0160   0,0355   0,60 5,61 4,31 0,03	7785 7200   15975   270000 2524500 1939500 13500	3890,0 1280,0   1675   6000 5500 1686,0 149400	30283650 9216000   26758125   1260000 000 13884750000 326999700 2016900000
	І статья бойынша қорытынды:			4778460		19042694775
ІІ.     2.1   2.2 2.3       2.4	Технологиялық мақсаттарға қосымша материалдар: Соданы калькуляциялау   Аммиак   Датталуға қарсы ингибитор   Сода каустикалық	Тн   тн   тн     тн	0,40*10-4   0,60*10-4   0,762*10-5   0,25*10-4	18   27   3     11	24800   20000   209840,0     36200,0	446400   540000   629520     398200
	ІІ сатья бойынша қорытынды:			39		2014120
	Барлығы:			3185679		19044708895

       3 Өнідірістік-өнеркәіптік қызмет көрсетушілердің санын есептеу

 

     Өнеркәсіптік кәсіпорынның кадрлары өнеркәсіптік-өндірістік қызмет көрсетушілерге (ӨӨП) және өнеркәсіптік емес топтарға бөлінеді. Өнеркәсіптік – өндірістік қызмет көрсетушілерге кәсіпорынның өнімді өндіретін аймағында қамтылған барлық жұмысшылары жатады. ӨӨП санын есептеу,өнімнің өзіндік құнын құрайтындардың бірі болып табылатын еңбек ақы қорының шамасын онын әрі мақсатында жүргізіледі.

     ӨӨП үш топқа бөлінеді:

1. Негізгі өндірістік жұмысшылар – технологиялық процеске тікелей қамтылған.

2. Қосымша жұмысшылар- өндірістік  процестерге қызмет көрсететін  жұмысшылар.

3. Әкімшілік және басқарушы  қызмет көрсетушілер- шеберлер,бөлім  бастықтары, қондырғылар мен цехтар  бастықтары, есептеу және жоспарлаумен қамтылған қызметкерлер.

Осы үш категория бойынша санын есетпеу жүргізіледі.

 

       3.1 Негізгі өндірістік жұмысшылардың санын есептеу

 

      Мұнай өңдеу өнеркәсібінде негізгі жұмысшылардың категориясын технологиялық процеске тікелей қызмет көрсететін жұмысшылар жатады : аппаратшылар,машинистер,операторлар.

       Есептеу үшін бастапқы берілгендер мыналар болып табылады:

-Бөлімнің жобаланатын  өндірістік қуаттылығы (қондырғылар);

- Бір орташа тізімді  жұмысшыға  жылына жоспарланатын күндер саны мен жұмыс сағатының (жұмыс уақытының балансы);

-машиналар мен жабдықтарға  қызмет көрсету; курстық жұмыс  үшін ол тапсырмамен анықталады, дипломдық жоба үшін жұмыс  жасп тұрған кәсіпорынның мәліметтері  пайдаланылады.

      Келу құрамы-өндірістік процестің қалыпты жүргісін қамтамасыз ету үшін өндірісте ауысым немесе тәулік бойына қамтылуы керек жұмысшылар саны.

      Штаттық құрамы- үзіліссіз өндірісте демалыс күндерінде демалатын бригаданың жұмысшыларын қоса алғандағы,өндірісте тәулік бойынша қамтылған жұмысшылардың саны (келу құрамы х бригадалар саны). Өндіріс жағдайларына қарай штат саны 4 немесе 5 бригададан тұрады.

     Тізімдік құрамы – штаттық құрам + ауруына,кезекті еңбек демалысына, мемлекеттік және қоғамдық міндеттемелерін және т.б.орындауына байланысты болмаған жұмысшыларды алмастыру үшін қажетті жұмысшылардың қосымша саны.

  Келу санын негізгі жұмысшылар үшін ауысымға сағатпен жабдыққа қызмет көрсетудің қосынды нормасы бойынша есептейміз.

 

Чкелу= Нқызм.көрс. / tкезең,                                                                                            (6)

   35 
Чкелу=   = 5                                  

                                                          6

 

мұндағы, Нқызм.көрс.- ауысымда сағатпен жабдыққа қызмет көрсетулің қосынды нормасы, тапсырма бойынша.

tкезең.- жұмыс ауысымының ұзақтығы,зиянды жағдайларда tкезең.= 6сағат.

 

Кесте 3

Келу және штаттық құрам

 

Мамандық	Тарифтік разряды	Бригдада саны	Штат нормасы(келу саны)	Штаттық құрам,адам
1. Аппаратшы -бригадир	VI	5	1	5
2. Аппаратшы	V	5	2	10
3.Оператор	IV	5	4	20
Қорытынды:		5		35

 

 

Негізгі өндірістік жұмысшылардың штаттық саны -35 адам.

Ауруы бойынша,кезекті еңбек демалысы және басқа да себептерге байланысты болмағандарды ескеретін тізімдік саны жобалық есептеулер үшін штаттық тізімнен 15% жоғары алына алады:

Чтізім = 1,15* Чшт =  1,15 * 35=  40 адам

Тізімдік және штаттық санының арасындағы айырмашылық алмастыру санын құрайды:

Чалмастыру= Чтізім – Ч шт                                                                                                                                                     (7)

Чалмастуру = 40 – 35 =  5  адам

Есептеу кезінде алмастырушы жұмысшыларды IV разрядты жұмысшылар деп есептеу қабылданған.

Негізгі жұмысшыларды соңғы саны:

VI разрядты аппаратшылар  – 5 адам

V разрядты аппаратшылар -10 адам

IV разрядты аппаратшылар  – 25 адам (20+5)

Еңбек ақыны есетеу негізгі өндірістік жұмысшылардың есептелген соңғы санынның негізінде асырылады.

           3.2 Өндірістік – өнеркәсіптік қосымша жұмысшылардың санын есептеу.

           Негізгі цехтардағы қосымша жұмысшылар – бұл жабдықтар мен жұмыс орындарының жөндеуімен, қызмет көрсетілімен қамтылған,өнімнің сапасын бақылау және басқа да осындай жұмыстармен қамтылған жұмысшылар. Оларға темір ұстасы-жөндеушілер,КИПиА темір ұсталары,жөндеушілер,цех лаборанттары,бақылаушылар,қоймашылары және т.б.

Қосымша жұмысшылардың саны тапсырмада (негізгі жұмысшылардың санынан 80-100% шегінде) берілген нормативтер бойынша анықталады.Мысалы,тапсырма бойынша қосымша жұмысшылардың келу саны негізгі жұмысшылардың санына қарағандай ...% құрайды.

Қосымша жұмысшылардың санын  есептеу кезінде,негізгі жұмысшылардың санын қосышма жұмысшылардың санына ара қатынасын келтіре отырып және осы көрсеткішті норматив ретінде қабылдап жұмыс жасап тұрған өндірістің йехтық берілгендерін пайдалануға болды.

Қосымша жұмысшылардың санын келу және штаттық құрам бойынша есептейміз,қосымша жұмысшыларды алмастыру қарастырылмайды.

Келу құра мына формула бойынша анықталады:

 

Чкелу.қос   = 0,98 * Ч келу нег.

Чкелу.қос   = 0,98 * 7 = 6,86 ≈ 7адам

 

Қосымша жұмысшылардың мамандығы мен біліктілігін анықтаймыз:

 

Кесте 4

Қосымша жұмысшылардың санын есептеу

 

Мамандық	Тарифтік разряды	Бригада саны	Штат нормасы (келу саны)	Штаттық құрам,адам
1.Слесарь-бригадир	VI	5	1	5
2.Слесарь- жөндеуші	V	5	1	5
3.Слесарь-жөндеуші	IV	5	2	10
4.Электр жөндеуші	V	5	1	5
5.Электр жөндеуші	IV	5	2	10
Қорытынды:	-	5	7	50

 

Қосымша жұмысшылардың штаттық саны – 35 адам

Қосымша  жұмысшылардың соңғы саны:

VI разрядты слесарь – бригадир – 5 адам

V разрядты слесарь – жөндеуші мен электро жөндеуші – 10 адам

 IV разрядты жұмысшылар – 20 адам

 

       3.3 Әкімшілік және басқарушы қызмет көрсетушілердің санын есептеу

 

       Өнеркәсіптік кәіпорындарда өндіріс процесін және осы өндірісте қамтылған жұмысшыларды басқаратын жұмысшылар әкімшілік – басқарушылық қызмет көрсетушілер (ӘБҚК) болып табылады. Мұнай өңдеуші және мұнай химиясы өндірістерінде ӘБҚК технологтар,шеберлер,ауысымдар мен қондырғылардың бастықтар,цех бастықтары мен олардың орынбасарлары,зауыттың жетекші жұмысшылары және т.б.

ӘБҚК саны мен құрамы цехты басқару құрылымы мен штаттық кестемен анықталады.

 Жобалық есептеулерде  ӘБҚК саны негізгі және қосымша  жұмысшылардың жалпы санының 10% шегінде  қабылданады.

Жұмысшылардың жалпы саны құрайды:

Ч жалпы = Ч нег.жұм.+ Ч қос.жұм.                                                                                   (9)

Ч жалпы =  40 +  35 = 75 адам

ЧӘБҚК = Ч жалпы * 10 %                                                                                          (10)

Ч ӘБҚК  = 75 * 10 % = 7,5 ≈ 8.                                                                                 

 

Есептеудің мәліметтері кесте келтіріледі(есептеу мысалы):

 

Кесте 5

ӘБҚК санын есептеу

 

Р/Б №	Лауазымы	Штаттық бірлік саны,адам
1	Бөлім бастығы (қондырғы)	1
2	Ауысым бастығы	5
3	Инженер – технолог	1
4	Механик	1
	Қорытынды:	8

 

       4 Өндірістік – өнеркәсіптік қызмет көрснтушілердің еңбек ақысының жылдық қорының есептеуі

 

      Жұмысшылардың еңбек ақы қорын есептеу үшін төменгілер негізгі мәліметтер болып табылады:

• Жұмыс уақытының балансымен (Впол)анықталатын,бір жұмысшыға жылдағы жұмыс сағаттарының жоспарланатын саны;
• Берілген разрятағы жұмысшының сағаттық тарифтік мөлшерлемесінің шаммасы (Ссағ).

Кез келегн разрядтағы жұмысшының сағаттық тарифтік мөлшерлемесінің (Ссағ) 1 разрядтың (С1сағ) сағаттық тарифтік мөлшерлемесінің тарифтік коэффициентіне көбейтіндісне ретінде анықталу мүмкін:

 

Ссағ = С1сағ * К тар                                                                                            (11)

 

Мұнай өңдеу зауытының мәдіметтері бойынша 1 разрядтың сағаттық тарифтік мөлшерлемесі, мысалы ,Ссағ= 200 тенге.

Ктар тарифтік коэффициенті келесі тарифтік тор бойынша анықталды:

 

 

Кесте 6

Тарифтік кесте

 

Тарифтік разряд	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13
Тариф	1,00	1,07	1,15	1,24	1,33	1,43	1,54	1,66	1,78	1,91	2,05	2,20	2,37
Тарифтік разряд	14	15	16	17	18	19	20	21
Тариф	2,55	2,74	2,95	3,17	3,41	3,67	3,94	4,24