1995-2005жж. Қарағанды қаласындағы дизентериямен сырқаттанушылықты ретроспективті эпидемиологиялық талдау

 

 

1995 жылдан 2005 жылдар кезеңіндегі шигеллездердің  этиологиялық құрылымының кескіні

График 4.

 

Бұл графикте ең көп таралғандары Флекснер - 25,9%, Зонне - 20%, Провизор – 8%. Қалғандары кем таралған. Таралу себебі климаттық жағдайларға байланысты.  Сонымен қатар тұрғындардың жоғары қабылдаушылығымен байланысты болуы да мүмкін.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Шигеллездердің  берілу факторлары

Кесте 10.

Берілу факторлары	2002ж		2003ж		2004ж		2005ж
	абс	%	Абс	%	Абс	%	абс	%
Сүт тағамдары	142	12,3	88	14,1	142	15,4	114	13,5
Ет	284	24,6	146	23,5	159	17,2	120	14,3
Жеміс-жидектер	533	46,1	244	39,2	354	38,3	384	45,7
Сусындар	36	3,1	24	3,8	39	4,2	32	3,8
Тұрмыстық заттар			8	1,2	28	3,0	31	3,6
Басқалары	159	13,7	111	17,8	200	21,3	158	18,8
Барлығы	1154	100	621	100	922	100	839	100

 

График 5.

 

 

 

 

 

 

Шигеллездердің  берілу факторларының үлес салмағы

График 6.

 

2002-2005жж. негізгі берілу факторы - жеміс-жидектер. Себебі аурудың маусымдылығына байланысты жаз-күз айларында жеміс-жидектердің көп болуы және оларды жумай жеу маңызды орын алады. Сонымен қоса ет тағамдары және сүт өнімдері дұрыс термиялық өңдеуден өтпеген болуы мүмкін.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Дизентериямен сырқаттанушылықтың сумен корреляциялық  байланысы

Ай лар	10000 тұрғынға  сырқаттанушылық көрсеткіші	Стандартты  емес су сынамасының пайызы	Орта шамадан  ауытқу
1	34.8	0,4	6,8	-0.95	46.2	0.9	-6.4
2	31.6	0	3,6	-1.35	12.9	1.8	-4.8
3	30.7	0	2,7	-1.35	7.29	1.8	-3.6
4	23.1	0	-4,9	-1.35	24	1.8	6.6
5	21.1	2,4	-6,9	1.05	47.6	1.1	-9.3
6	19.8	3,9	-8,2	2.55	67.2	6.5	-20.9
7	20.9	2,2	-7,1	0.85	50.4	0.7	-6.3
8	20.5	4,2	-7,5	2.85	56.2	8.1	-21.3
9	29.3	3,1	1,3	1.75	1.69	3.1	2.2
10	37.4	0	9,4	-1.35	88.3	1.8	-12.6
11	37.4	0	9,4	-1.35	88.3	1.8	-12.6
12	29.9	0	1,9	-1.35	3.61	1.8	-2.5
n=12			∑ =0.5	∑∆y = 0	∑	∑	∑ -91.5

Кесте 11

 

Дизентериямен сырқаттанушылықтың сумен корреляциялық  байланысының дәрежесі «r»=0, яғни шамалы (төмен). Нақтылық критериялары m=0,29, қателіктер t=0. Орта қателіктер 3 реттен кем болмаса корреляция коэффициенті нақты деп есептеледі, яғни бұл жағдайда нақты.

 

 

 

 

Қорытынды:

Орташа жылдық өсу (кему) темпі – -0,06% стабильді. Тенденцияның төмендеуі көрінеді, тұрақты, бірақ аса айқын емес. Циклділік жоқ, бірақ 1996 және 2002 жылдарға келетін сырқаттанушылықтың 2 айқын жоғарылауы бар. Төмендеу айқын емес, бірақ тұрақты.

Жоғарғы шекарасы ∆  = 17,0

Төменгі шекарасы ∆  = -6,7

2006 жылға болжам J    =147,5

∆ =164.5

∆ =130.6

Маусымдық жоғарылаудың басталу мерзімі – төменгі шекарасы 22 шілде, жоғарғы шекарасы – 12 сәуір, соңы – төменгі шекарасы 20 желтоқсан, жоғарғы шекарасы 26 желтоқсан. Маусымдық жоғарылау ұзақтығы – төменгі шекарасы ≈5 ай, жоғарғы шекарасы≈7 ай.

2005 жылы әр  түрлі жастар арасындағы дизентериямен сырқаттанушылықтың көп таралуы байқалған. 1 жасқа дейінгі балалар, 3-6 жас және 10-19 жас аралығындағы балалардың  сырқаттануларының сызба конфигурациялары ұқсас , бірақ циклділік 1 жасқа дейінгі балаларда айқын білінеді. Ересектерде тенденциясының біршама төмендеуі байқалады. Ұйымдасқан мектепке дейінгі балалар мекемесі (3-6жас) мен мектептегі (10-18жас) балалар арасында сырқаттанушылықтың таралу себебі олардың бір асханадан тамақтануында және жеке бас гигиенасын сақтамауында болуы мүмкін.

1 жасқа дейінгі  балалар арасында сырқаттанушылақтың  көп таралуында жасанды тамақтану(50,4%), аралас тамақтану(33,3%), үй тағамымен байланысты(48,7%), жеке бас гигиенасын сақтамау(26,0%) жоғарғы көрсеткіштерді көрсетіп отыр. Себебі бұл нәрестелерде ана сүтімен берілетін ақуыздардың болмауымен, иммунитеттің нашар дамуымен және жасанды тағамды дайындау кезінде тазалықты сақтамаумен байланысты болуы мүмкін. Сырқаттың таралуының негізгі себебі жеке бас гигиенасын дұрыс сақтамау болып  табылады.

2002-2005жж. негізгі берілу факторы - жеміс-жидектер. Себебі аурудың маусымдылығына байланысты жаз-күз айларында жеміс-жидектердің көп болуы және оларды жумай жеу маңызды орын алады. Сонымен қоса ет тағамдары және сүт өнімдері дұрыс термиялық өңдеуден өтпеген болуы мүмкін.

Дизентериямен сырқаттанушылықтың сумен корреляциялық  байланысының дәрежесі «r»=0, яғни шамалы (төмен). Нақтылық критериялары m=0,29 (нақты), қателіктер t=0.

 

 

 

 

Ұсыныстар:

 

Аурыдың алдын  алуда емдік-профилактикалық, санитарлы-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды дұрыс және өз уақытында орындау инфекцияның таралуын төмендетеді.

Инфекция көзіне бағытталған шаралар: науқастарды  ерте анықтау, жедел ішек инфекцияларымен  науқастарды міндетті түрде тіркеу және емдеу. Жасырын, субклиникалық  формаларды анықтау маңызды орын алады. Инфекция көзін дизентерия ошақтарында (МДБМ, мектептер, коллективтер және т.б.) жоспарлы және жоспарлы емес тексерулерде анықтау. Ошақта ағымды дезинфекция жасау, науқасты госпитализациялағаннан кейін қорытынды дезинфекция жасау. Ауруханадан шыққаннан кейін реконвалесценттер диспансерлік қадағалауда болу керек.

Санитарлы-гигиеналық шаралар: су көздерін, тағам өндірістерін санитарлық қадағалау, тұрғындар арсында  санитарлы-ағарту жұмыстарын жүргізу.

Эпидемияға  қарсы шаралар: тұрғындардың арнайы емес резистенттілігін жоғарылату. Эффективті егу препараттары жоқ болғандықтан вакцинация жүргізілмейді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиет:

 

• Шувалова Е.П. «Инфекционные болезни», Медицина 2005
• Амреев      «Эпидемиология» Алматы
• Беляков В.Д. «Эпидемиология», Медицина, Москва 1989
• Тимченко В.И. «Инфекционные болезни у детей», Медицина
• Кучеренко В.З. «Применение методов статистического анализа», ГЭОТАР-мед 2004
• Дегтярев А.А. «Основы эпидемиологического анализа»
• Шаханина И.Л. «Современный эпидемиологический анализ», Москва
• Тьюки Дж. «Анализ результатов наблюдении», Москва (ағылшыннан аударылған)
• Ғаламтор материалдары

www.google.kz

www.rambler.ru