Жалпы мәліметтер. Ақпараттарды алмастыру цикл

 

                          Үзу арқылы алмастыру циклдары

      МПЖ үзудің екі негізгі  түрі болады:

- магистраль арқылы оқу   циклін қажет ететін векторлы  үзу;

- магистраль арқылы ешқандай  циклдарды қажет етпейтін радиальды   үзу. Әдетте МПЖ үзулер саны  көп болғандықтан, процессорға нақты   үзудің нөмері (вектор адресі) туралы  ақпарат қажет болады. Бұл ақпарат   процессорға екі жолмен берілуі  мүмкін.Векторлы үзу кезінде,  үзудің кодттық нөмері процессорға   енгізу/шығару құрылғысы арқылы  беріледі. Ол үшін процессор магистраль  арқылы оқу циклін жүргізеді   және   мәліметтер   шинасы   арқылы   үзу   нөмерінің   кодын   алады.   Бұл циклдағы  адрестік шина, үзуді сұрастыратын  құрылғы ретінде  қарастырмайды.  Өйткені процессор онсызда   тек адрестік шинадан сұрастырады.  Бұл жағдайда магистральда барлық  енгізу/шығару құрылғылары (Q-bus магистраль) үшін бір сұраныс линясы болса  жеткілікті.Сұраныс сигналдары  және Q-bus магистралына үзуді жеткізу  Үзуді сұрау VIRQ-теріс сигнал  көмегімен іске асырылады.

        Бұл сигналдағы шығыс   каскад   –ОК   (ашық   коллектор)   түрінде   болады.   Процессор   VIRQ-сигналын алғаннан кейін, орындап жатқан команданы уақытша  тоқтатып үзуді алады.   Ол   үшін   процессор   DIN-мәліметтерді   оқу   сигналын   және   IAKO   үзуді беру   синалын   жібереді.   Осы   IAKO   сигналы   біртіндеп   барлық   үзуді сұрастыратын құрылғылар  арасынан өтеді. Егерде қандайда  бір құрылғы үзуді сұрастыратын болса, онда ол өзі арқылы бұл сигналды жібермейді. Егер үзуді бір уақытта екі немесе оданда көп құрылғылар сұраса, онда үзуді тек қана бір құрылғы яғни процессорға  жақын тұрған құрылғы алады. Мұндай қақтығысты шешетін механизм кей жағдайларда  географиялық приоритет (немесе тізбекті приоритет,   Daisy   Chain)   деп   аталады.   Үзуді   сұрастырған   құрылғы   IAKO сигналын алғаннан кейін  өзінің VIRQ- сигналын алып тастайды.Содан   кейін   процессор   үзу   нөмерін   адрессіз   оқу   циклін   жүргізеді. Алынған сигналға жауап ретінде DIN және IAKO құрылғысы AD адрес/мәлімет шинасына үзудің нөмерін (үзу векторының адресін) береді және RPLY- растау сигналын қояды. Процессор  үзу кодының нөмерін оқып және DIN және IAKO сигналдарын алып тастап адрессіз оқу циклін аяқтайды.   Магистарлдағы   радиальды   үзу   кезінде   бірнеше   үзуді   сұрау   сызықтары болады. Яғни әрбір үзуді  сұрағысы келген енгізу-шығару құрылғылары  барлық жеке   сызықтар   бойымен   сұраныс   сигналына   жақындайды.  

          Процессор  үзуді сұрастыры келген сызықтар нөмері бойынша үзудің нөмерін анықтайды. Осы кезде   магистраль   бойынша   ешқандай   алмастыру   циклдарын   талап   етпейді. Радиальды   үзу   кезінде   үзудің   сұраныс   сигналдарын   өңдейтін   қосымша микросхема     үзу     контроллері     (ҮК)     жүйеге     қосылады.     Мысалы     ISA магистралында дәл осылай үзулер орындалады.Процессор үзу контроллермен (ҮК) магистраль бойынша (жұмыс режимін беру   үшін)   және   магистральсыз   (үзуді   сұрауды   өңдеу   кезінде)   байланыста болады. IRQ үзуін сұрайтын сигналдар магистральдың барлық құрылғыларының арасына таратылады. IRQ әрбір  сызықтарына бір құрылғы сәйкес келеді. Осы 2С- сызықтарына арналған  шығыс каскад түріне қақтығыстар  қарастырылмаған. Бірнеше құрылғыға IRQ сигналдарының  бір уақытта келіп түсуі кезінде, оларға қызмет көрсеті тәртібін үзу контроллері арқылы анықталады.              Векторлы үзу жүйенің  икемді болуын қамтамасыз етеді. Жүйеде олар өте көп болуы мүмкін. Бірақта  олар адрессіз оқу циклін қамтамасыз ету үшін, үзуді сұрайтын барлық құрылғыға  қосымша аппаратуралық түйіндерді талап етеді.   Әдетте жүйеде радиальды  үзулер көп (1 ден 16 дейін)болмайды. Осыған байланысты үзу кезінде  жүйеге ереже бойынша арнайы үзу  контроллерін (ҮК) енгізеді.  

 

                                   

   Жадыға тікелей кіру  режимдеріндегі алмастыру циклдары

      Жадыға  тікелей кіру (ЖТК) құрылғысы ЖТК-ға  сұраныс жасап  оны алуы  қажет.   Сұраныс   процедурасы   мен   ЖТК   көрсету,   үзуді   көрсету   мен   сұраныс процедурасына  өте ұқсас  болып келеді. Екі  жағдайда да қызмет көрсетуді  талап ететін құрылғы сұраныс   сигналын процессорға жібереді. Бірақта  ЖТК кезінде процессор   арнайы   сигналдар   көмегімен   міндетті   түрде   сұраныс   жасаған құрылғыға   ЖТК   беру   қажет.   Ал   радиальды   үзу   кезінде   процессордан   үзуді сұрастыру талап етілмейді. Q-bus   магистралындағы   сұраныс   пен   ЖТК   жіберу   үзуді   беру   арқылы ұйымдастырылады.   ЖТК-ға   қатысатын   қарапайым   құрылғылардың   байланыс сұлбасы  көрсетілген. ЖТК сұраудың уақытша  диаграммасы, үзуді сұрау диаграммасына  өте  ұқсас келеді. ЖТК сұрайтын   DMR сигналы  магистралдың бір  сызығы бойынша  ЖТК қажет  ететін барлық құрылғыларға жібереді. Бұл сызықтағы шығыс  каскад  түрі-ОК   болады.   DMR   сигналын   алған   процессор   ЖТК   беру   туралы   сигналды DMGO   жібереді.   Бұл   сигнал   барлық   тізбектелген   құрылғылар   арқылы   өтеді, нәтижесінде   ЖТК-ді   процессорға   жақын   орналасқан   құрылғы   алады.   Содан кейін   ЖТК   алған   құрылғы   магистраль   арқылы   циклдарды   алмастыруды   іске  асырады.   ЖТК   циклында   ақпарат   жадыдан   оқылады   да   енгізу/шығару құрылғысына  жазылады немесе керісінше болады.   ISA магистралындағы ЖТК сұрастыру  радиальды үзулерді ұйымдастыруға  өте ұқсас келеді Бұл жүйеде  ЖТК сұрайтын сигналдарды біріктіретін DRQ деп  аталатынЖТК контроллері  болады. Және де ЖТК сигналдарды  бөліп  жіберетін DACK болады. 

        ЖТК әрбір каналына (DRQ және DACK қос сигналдары) ЖТК сұрайтын бір ғана құрылғы жалғанады. Бұл сигналдарға арналған шығыс  каскадттардың түрі-2С болады. ЖТК қажет  ететін құрылғы DRQ сұраныс сигналын жібереді де, жауап ретінде DACK  сигналын қабылдайды.  Осыдан  кейін ЖТК  контроллері магистраль арқылы     жады мен енгізу/шығару құрылғыларының арасында цикл алмастыруды жүргізеді. ISA   магистралында   жадыға   (MEMW)   және   енгізу/шығару   құрылғысына (IOW)) жазу үшін бөлек стробтар қолданылады. Сондай ақ жадыдан (MEMR) және енгізу/шығару құрылғысынан (IOR) оқу үшін жеке стробтар қолданылады. Бұл   ЖТК   алмастырудың   бір   циклында   жадыдан   ақпаратты   оқуға   және   оны енгізу/шығару   құрылғысына   жазуға   мүмкіндік   береді.   Немесе   керісінше енгізу/шығару   құрылғысынан   ақпаратты   оқуға   және   оны   жадығы   жазуға мүмкіндік береді. Осыған байланысты адрестік шинаға жады адресі қойылады, ал енгізу/шығару құрылғысының адресі AEN сигналымен алмастырылады.    

           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

             Магистралдар арқылы  сигналдардың өтуі

       МПЖ   жүйелік   шинасы   (магистраль)   микросхеманың   ішінде   емессыртында  орналасқан болса, онда ұзақ  сызықтар арқылы сигналдардың  таралу ерекшелігін   ескерген   жөн.   Көп   жағдайларда   магистраль   ұзындығы   өте   үлкен болмайды, әдетте олар 1-2 ондық   сантиметрдан аспайды. Бірақта  бұл  алмастыру синхронизациясына  үлкен  ықпалын тигізеді.     Магистраль арқылы сигналдардың  өтуіне келесі факторлар әсер  етеді:31-   магистраль   сызықтары   арқылы   сигналдарды   тарату   кідірістің   соңғы шамасы; 

-шинаның әртүрлі сызықтары   арқылы сигналдарды тарату; 

- шина сызықтарына бірдей  уақыт аралығында сигналдарды   жібермеу; 

- магистраль сызықтары   бойынша өтіп жатқан сигналдардың  бұрмалануы;

- байланыс сызықтарының  соңындағы сигналдардың шағылысуы.

        Сигналдар  арасындағы кідіріс  келесі  түрде пайда болады, яғни сол  немесе басқа   сигналдар   адрестелген   құрылғы   оларды   өңдеу   үшін   жеткілікті   уақыты болуы қажет. Мысалы, алмастыру   циклындағы адрестер фазасының  ұзақтығы былай   болады.   Адрестік   фаза   аралығында   адрес   кодттарындағы   барлық  разрядттардың   барлық   сигнлдары   өздеріне   тиәсті   шина   сымдары   арқылы орындаушы-құрылғыға  жетулері керек. Ал орындаушы-құрылғы  осы  кодттарды қабылдап   және   өңдеуі   керек,   яғни   басқа   бөтен   адрестардан   өзінің   адресін ажыратуы қажет. 

 

 

 

                                    ҚОРЫТЫНДЫ

Сонымен қорыта келгенде, микропроцессор   (МП)-   кез-келген   микропроцессорлық   жүйелердің орталық бөлігі болып  табылады, яғни оның құрамында АЛҚ (арифметикалық  логикалық құрылғы) және командалық циклді тарататын басқару қондырғысы болып табылады.Микропроцессор тек  микропроцессорлық  жүйенің (МПЖ) құрамымен  қызмет   атқара   алады.   МПЖ   құрамына   келесілер   кіреді:   жады,   енгізу/шығару құрылғылары,   қосымша   сұлбалар   (тактілі   генератор,   үзу   контроллері   және жадыға   тікелей   кіру   (ЖТК),   шиналық   құрылымдар,   регисторлар-ысырмалар  және т.б.) Микропроцессорлық   жүйе   (МПЖ)-   бұл   ақпаратты   өңдейтін   негізгі құрылғысы   МП   болып   табылатын,   бақылап-өлшегіш,   есептегіш   немесе басқарушы   жүйе.   Микропроцессорлық   жүйе   микропроцессорлық   үлкен интегральдық сұлбалар (ҮИС) жиынтығынан  құрылады.МПЖ келесі негізгі есептерді  міндеттерді шешеді: ақпаратты жинақтау; өңдеу;   өлшеу   нәтижелерін   көрсету   (қажет   болған   жағдайда)   және   осы мәліметтерді байланыс каналы бойынша беру.Қазіргі  кезде микропроцессорлық  техниканы  қолдану диапазоны  өте кең  және   де   микропроцессорлық   жүйелерге   қойылатын   талаптар   әр   түрлі   болып келеді. Сондықтан МПЖ  қуатына, универсальдылығына, тезәрекеттілігіне  және құрылымының  айырмашылығына байланысты бірнеше  түрлерге бөлінеді.

Негізгі түрлері:

-   микроконтроллерлар   –   МПЖ   біршама   қарапайымдыланған   түрі,   яғни жүйенің барлық  немесе көп  бөлігі бір микросхема  түрінде орындалған. 

- контроллерлар – жеке  модуль түрінде орындалған МПЖ   басқарады;   

-   микрокомпьютерлар   –   сыртқы   құрылғылармен   біріктірілген   құрал-

жабдықтары бар қуатты МПЖ; 

-  компьютерлар  (оның   ішінде  персональды)  –  ең   қуатты   және   біршама универсальды  МПЖ.ISA магистралындағы енгізу/шығару  құрылғыларына жазу циклі ISA   магистралындағы   жазу   циклінің   мәліметтер   фазасында процессор  SD мәліметтер шинасына жазылатын  мәліметтердің кодын  жібереді  және оны IOW -енгізу-шығару құрылғысына  мәліметтерді жазу стробы жеткізіп  береді.Осы сигналды   алған   орындаушы-құрылғы   SD   шинасынан   жазылған мәліметтер кодын қабылдауы   тиіс. Егерде ол процессор жылдамдығына  сәйкес жұмыс істей алмаса, онда IOW- алдыңғы сигналды алғаннан  кейін I/O CH RDY сигнал уақытын алып  тастауы  мүмкін. Үзу арқылы  алмастыру циклдары МПЖ үзудің  екі негізгі  түрі болады:

- магистраль арқылы оқу   циклін қажет ететін векторлы  үзу;

- магистраль арқылы ешқандай  циклдарды қажет етпейтін радиальды   үзу. Әдетте МПЖ үзулер саны  көп болғандықтан, процессорға нақты   үзудің нөмері (вектор адресі) туралы  ақпарат қажет болады. Бұл ақпарат   процессорға екі жолмен берілуі  мүмкін.Векторлы үзу кезінде,  үзудің кодттық нөмері процессорға   енгізу/шығару құрылғысы арқылы  беріледі. Ол үшін процессор магистраль  арқылы оқу циклін жүргізеді   және   мәліметтер   шинасы   арқылы   үзу   нөмерінің   кодын   алады.   Бұл циклдағы  адрестік шина, үзуді сұрастыратын  құрылғы ретінде  қарастырмайды.Өйткені  процессор онсызда  тек адрестік  шинадан сұрастырады. Бұл жағдайда  магистральда барлық енгізу/шығару  құрылғылары (Q-bus магистраль) үшін  бір сұраныс линясы болса жеткілікті.Сұраныс  сигналдары  және Q-bus магистралына  үзуді жеткізу Үзуді сұрау  VIRQ-теріс сигнал көмегімен іске  асырылады. Бұл сигналдағы шығыс   каскад   –ОК   (ашық   коллектор)   түрінде   болады.   Процессор   VIRQ-сигналын алғаннан кейін, орындап  жатқан команданы уақытша  тоқтатып үзуді алады.   Ол   үшін   процессор   DIN-мәліметтерді   оқу   сигналын   және   IAKO   үзуді беру   синалын   жібереді.   Осы   IAKO   сигналы   біртіндеп   барлық   үзуді сұрастыратын құрылғылар  арасынан өтеді. Егерде қандайда  бір құрылғы үзуді сұрастыратын болса, онда ол өзі арқылы бұл сигналды жібермейді. Егер үзуді бір уақытта екі немесе оданда көп құрылғылар сұраса, онда үзуді тек қана бір құрылғы яғни процессорға  жақын тұрған құрылғы алады. Мұндай қақтығысты шешетін механизм кей жағдайларда  географиялық приоритет (немесе тізбекті приоритет,   Daisy   Chain)   деп   аталады.   Үзуді   сұрастырған   құрылғы   IAKO сигналын алғаннан кейін  өзінің VIRQ- сигналын алып тастайды. Содан   кейін   процессор   үзу   нөмерін   адрессіз   оқу   циклін   жүргізеді. Алынған сигналға жауап ретінде DIN және IAKO құрылғысы AD адрес/мәлімет шинасына үзудің нөмерін (үзу векторының адресін) береді және RPLY- растау сигналын қояды. Процессор  үзу кодының нөмерін оқып және DIN және IAKO сигналдарын алып тастап адрессіз оқу циклін аяқтайды. Магистарлдағы   радиальды   үзу   кезінде   бірнеше   үзуді   сұрау   сызықтары болады. Яғни әрбір үзуді  сұрағысы келген енгізу-шығару құрылғылары  барлық жеке   сызықтар   бойымен   сұраныс   сигналына   жақындайды.   Процессор   үзуді сұрастыры келген сызықтар нөмері бойынша үзудің нөмерін анықтайды. Осы кезде   магистраль   бойынша   ешқандай   алмастыру   циклдарын   талап   етпейді. Радиальды   үзу   кезінде   үзудің   сұраныс   сигналдарын   өңдейтін   қосымша микросхема     үзу     контроллері     (ҮК)     жүйеге     қосылады.     Мысалы     ISA магистралында дәл осылай үзулер орындалады. Процессор үзу контроллермен (ҮК) магистраль бойынша (жұмыс режимін беру   үшін)   және   магистральсыз   (үзуді   сұрауды   өңдеу   кезінде)   байланыста болады. IRQ үзуін сұрайтын сигналдар магистральдың барлық құрылғыларының арасына таратылады. IRQ әрбір  сызықтарына бір құрылғы сәйкес келеді. Осы 2С- сызықтарына арналған  шығыс каскад түріне қақтығыстар  қарастырылмаған. Бірнеше құрылғыға IRQ сигналдарының  бір уақытта келіп түсуі кезінде, оларға қызмет көрсеті тәртібін үзу контроллері арқылы анықталады.               Векторлы үзу жүйенің  икемді болуын қамтамасыз етеді. Жүйеде олар өте көп болуы мүмкін. Бірақта  олар адрессіз оқу циклін қамтамасыз ету үшін, үзуді сұрайтын барлық құрылғыға  қосымша аппаратуралық түйіндерді талап етеді.Әдетте жүйеде радиальды  үзулер көп (1 ден 16 дейін)болмайды. Осыған байланысты үзу кезінде  жүйеге ереже бойынша арнайы үзу  контроллерін (ҮК) енгізеді.Жадыға тікелей кіру  режимдеріндегі алмастыру циклдары Жадыға тікелей кіру (ЖТК) құрылғысы ЖТК-ға сұраныс жасап  оны алуы қажет.   Сұраныс   процедурасы   мен   ЖТК   көрсету,   үзуді   көрсету   мен   сұраныс процедурасына өте ұқсас  болып келеді. Екі жағдайда да қызмет көрсетуді талап ететін құрылғы сұраныс  сигналын процессорға жібереді. Бірақта  ЖТК кезінде процессор   арнайы   сигналдар   көмегімен   міндетті   түрде   сұраныс   жасаған құрылғыға   ЖТК   беру   қажет.   Ал   радиальды   үзу   кезінде   процессордан   үзуді сұрастыру талап етілмейді. Q-bus   магистралындағы   сұраныс   пен   ЖТК   жіберу   үзуді   беру   арқылы ұйымдастырылады.   ЖТК-ға   қатысатын   қарапайым   құрылғылардың   байланыс сұлбасы көрсетілген. ЖТК сұраудың уақытша диаграммасы, үзуді сұрау диаграммасына өте  ұқсас келеді. ЖТК сұрайтын   DMR сигналы  магистралдың бір сызығы бойынша  ЖТК қажет ететін барлық құрылғыларға жібереді. Бұл сызықтағы шығыс  каскад түрі-ОК   болады.   DMR   сигналын   алған   процессор   ЖТК   беру   туралы   сигналды DMGO   жібереді.   Бұл   сигнал   барлық   тізбектелген   құрылғылар   арқылы   өтеді, нәтижесінде   ЖТК-ді   процессорға   жақын   орналасқан   құрылғы   алады.   Содан кейін   ЖТК   алған   құрылғы   магистраль   арқылы   циклдарды   алмастыруды   іске асырады.   ЖТК   циклында   ақпарат   жадыдан   оқылады   да   енгізу/шығару құрылғысына жазылады немесе керісінше болады.   ISA магистралындағы ЖТК сұрастыру радиальды үзулерді ұйымдастыруға өте ұқсас келеді  ISA  магистралындағы  ЖТК сұраудың құрылымыБұл жүйеде ЖТК сұрайтын сигналдарды біріктіретін DRQ деп  аталатын ЖТК контроллері болады. Және де ЖТК сигналдарды бөліп  жіберетін DACK болады. ЖТК әрбір каналына (DRQ және DACK қос сигналдары) ЖТК сұрайтын бір ғана құрылғы жалғанады. Бұл сигналдарға арналған шығыс  каскадттардың түрі-2С болады. ЖТК қажет  ететін құрылғы DRQ сұраныс сигналын жібереді де, жауап ретінде DACK  сигналын қабылдайды.  Осыдан  кейін ЖТК  контроллері магистраль арқылы     жады мен енгізу/шығару құрылғыларының арасында цикл алмастыруды жүргізеді. ISA   магистралында   жадыға   (MEMW)   және   енгізу/шығару   құрылғысына (IOW)) жазу үшін бөлек стробтар қолданылады. Сондай ақ жадыдан (MEMR) және енгізу/шығару құрылғысынан (IOR) оқу үшін жеке стробтар қолданылады.Бұл   ЖТК   алмастырудың   бір   циклында   жадыдан   ақпаратты   оқуға   және   оны нгізу/шығару   құрылғысына   жазуға   мүмкіндік   береді.   Немесе   керісінше енгізу/шығару   құрылғысынан   ақпаратты   оқуға   және   оны   жадығы   жазуға мүмкіндік береді. Осыған байланысты адрестік шинаға жады адресі қойылады, ал енгізу/шығару құрылғысының адресі AEN сигналымен алмастырылады.Магистралдар арқылы  сигналдардың өтуі МПЖ   жүйелік   шинасы   (магистраль)   микросхеманың   ішінде   емес сыртында орналасқан болса, онда ұзақ сызықтар арқылы сигналдардың таралу ерекшелігін   ескерген   жөн.   Көп   жағдайларда   магистраль   ұзындығы   өте   үлкен болмайды, әдетте олар 1-2 ондық  сантиметрдан аспайды. Бірақта бұл  алмастыру синхронизациясына үлкен  ықпалын тигізеді.Магистраль арқылы сигналдардың өтуіне келесі факторлар әсер етеді:31-   магистраль   сызықтары   арқылы   сигналдарды   тарату   кідірістің   соңғы шамасы; 

-шинаның әртүрлі сызықтары   арқылы сигналдарды тарату; 

- шина сызықтарына бірдей  уақыт аралығында сигналдарды   жібермеу; 

- магистраль сызықтары   бойынша өтіп жатқан сигналдардың  бұрмалануы;

- байланыс сызықтарының  соңындағы сигналдардың шағылысуы.

Сигналдар арасындағы кідіріс  келесі түрде пайда болады, яғни сол немесе басқа   сигналдар   адрестелген   құрылғы   оларды   өңдеу   үшін   жеткілікті   уақыты болуы қажет. Мысалы, алмастыру  циклындағы адрестер фазасының ұзақтығы былай   болады.   Адрестік   фаза   аралығында   адрес   кодттарындағы   барлық разрядттардың   барлық   сигнлдары   өздеріне   тиәсті   шина   сымдары   арқылы орындаушы-құрылғыға жетулері керек. Ал орындаушы-құрылғы осы  кодттарды қабылдап   және   өңдеуі   керек,   яғни   басқа   бөтен   адрестардан   өзінің   адресін ажыратуы қажет.    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Негізгі әдебиеттер:

1.  Новиков Ю.В., Скоробогатов  П.К. Основы микропроцессорной   техники: учебное пособие.  -4-е изд., испр. –М.:  Интернет-Университет информаицоннных   технологий;   Бином.   Лаборатория   знаний,   2009-357 с..:ил.

2.  Александров Е.К., Грушвицкий  Р.И., Куприянов М.М., Мартынов О.Е., Панфилов   Д.И.,   Ремизевич   Т.В.,   Татаринов   Ю.С.,   Угрюмов   Е.П., Шагурин И.И. Микропроцессорные системы/Под. ред. Д.В. Пузанкова.- СПб.: Политехника, 2002.-935 с.: ил.

3.  Яценков     В.С.     Микроконтроллерлер     MicroCHIP     .     Практическое руководство М: Горячая линия – Телеком, 2002.

4.  Костров   Б.В.   Микропроцессорные   системы   и  микроконтроллеры.   –М.: «ТехБук», 2007.

5.   Трамперт В. AVR – RISC микроконтроллеры.-К.:»МК-Пресс», 2006.

6.   Фрунзе   А.В.   Микроконтроллеры?   Это   же   просто!   Том   1   –М: Издательский  дом «Додэка  –XXI”, 2007.

7.  Брей Б. Микропроцессоры   Intel. – СПб.: БХВ – Петербург, 2005.

8.  Корнеев   В.В.   Современные   микропроцессоры.   СПб.:БХВ   –   Птербург, 2003.