Бразилия Республикасының табиғи жағдайы мен ресурстары, халқы

    Елдің машина  жасау өнеркәсібі жалпы өнеркісіп өнімінің30⁰/₀-дан астамын

береді. Шетелдерден әкелінген тетіктерді құрастыру негізінде пайда болған автомобиль жасау кәсіпорындарында қазіргі кезде қажетті бөлшектердің барлығы жасалады.Қазіргі кезде  Бразилия жылына 2,3мли автомобиль шығарады, жүк машиналары мен автобус жасаудан  дүние жүзінде бесінші  орынға  шықты. Бұл салада жұмыс істейтін 21 компания арасында «Фольксваген-ду-Бразил», Дженерал мостор Форд-Виллис, Крайслер-ду Бразил  жетекші орын алады. ХХ ғасырдың 80-жылдарынан бастал елде күрделі әскери текника (танктер су асты қайықтар,ұшақтар, рекативті қондырғылар)өндірісі жолға қойы. Машйна жасау өнеркәсібі  электрондық және есептеу құралдарына деген  сұраныстың 80%-дан астамын, ақпарат құралдарына сұраныстың жартысынан астам қамтамасыз етеді. Машина жасау Сан-Паулу және Рио-де-Женейро агломерацияларына шоғырланған.

       Ауыл  шаруашылығы – Бразилия эканомикасының  маңызды саласының бірі. Ел экспортқа  шығарылатын ауыл шаруашылығы  өнімдерінің  көлемі бойынша  дүние жүзінде АҚШ пен Франциядан  кйін үшінші орын алады. Басты ауыл шаруашылығы дақылдары – кофе, күріш қант қамысы, жүгері, қытайбұршақ, бидай, како, мақта.

     Мал шаруашылығында  ірі қара малдың үлесі жоғары, оның саны (177 млн бас) жөнінен  Бразилия дүние жүзіне тек  Үндістанды алға санады. Бразилия жерінің 2/3 бөлігінде жуығын  ормандар алып жатыр, жалпы барлығы ағаш қоры  жөнінен ел дүние жүзінде бірінші орын алды. Орасан зор орман байлықтары әлі де болсада жеткілікті дәрежеде  пайдаланылмай келеді.Жыл сайын Амозонка орманынан 50 мың т-ға дйін табиғт каучук  өнімдері (латекс),балауыз, сондайақ жаңғақ жиналды. Оңтүстік аудандарда паргавай шайы (йерба-матэ) мен араукария сүрген дайындау жүргізіледі.

    Көлік қатынасы салыстырмалы түрде жағалық аудундарда жақсы дамыған.

Ішкі аудандардың табиғат ресурстарын игеру максатындв сллынған  Трансамзония тас жолының басын бөлігнде  қатты төсеніш қабаты жоқ. Қазіргі кезде темір жолдары бірыңғай жүйеге келтіруді қажкт етеді. Елдегі тас жолыдардың  жалпы ұзындығы -2млн км-ден асса,темір жол22мың км-ге созылып жатыр. Сыртқы қатынастар теңіз және әуе көліктері арқылы жүзеге асырылады. Басты порттары –Витория , Сантус,Риу-Гранди, Рио-де-Жанейро. Теңіз кемелері Амазонка бойындағы Манаус портына дейін жетеді.

      Сыртқы  экономикалық байлықтары. Ел экспортқа темір кенін,машина жасау  өніркәсібінің  өнімдерін,бұршақ пен ұн өнімдерін,кофе, какао, қант,жеміс шырындарын, боксит шығарса,мұндай,құрал-жабдықтар мен көмірді  және т.б. шеттен салып алады. Жалпы алғанда, импорт көлеиі экспорттан басым болғандықтан сырттқп саудаға кері сальдо тән. Бразилияның басты сауда әріптесдері –ЕО елдері және АҚШ (оларға тауар айналымның ¼ бөлігі тиесілі), Латын Америкасы және Азия елдері. Елдің сыртқы қарызы көп болғанымен,қаржы күйзелісінен құтқару мақсатында халықаралық ұйымдар   Бразилияға  қомақты қаржы бөліуде.

Тарауды қайталауға арналған  сұрақтар мен тапсырмалар 

1.Америка дүние бөлігінде  адамдардың  ққоңыстану тарихын  қандай кезендерге бөлуге болады?

2.Америка халқының  қалыптасуы мен  құрамының  басқа дүние бөліктерімен салыстыр ғанда қандай ерекшеліктері бар?

3.Еуропалықтар  отарлағанға  дейін Америка  дүние бөлігінде  қандай ірі үндіс тайпалары  мекендеген? Олардың даму деңейлерінде  қандай айырмашылықтар болған?

4.Америк дүние  бөлігі  қандай тарихи-географиялық аймақтарға ажыратылады?

5.АҚШ-тың эконмикалық  –географиялық және геосаяси  жағдайының басты белгілерін  атаңдар 

6.АҚШ –тың табиғат  жағдайлар ы мен ресурстар  ы шаруашылық мамандануына  қарай әсер етті? Мысал келтіріндер.

7.АҚШ минералды ресурстың  қандай түрлеріне  бай?Олардың басты таралу аудандарын атаңдар.

8.АҚШ аумағының агроклиматтық  және жер ресустары ауыл шаруашылығының қандай салаларын өркендетуге мүмкіндік береді?

9.АҚШ энергетикалық  ресурстың қандай түрлерімен  қамтамасыз етілген?

10.АҚШ халқының ұлттық  құрамының күрделі болуы неліктен?

11. АҚШ – тағы урбандал процесіне тән ерекшеліктерді атаңдар.Субурбандалу дегеніміз не?

12. АҚШ – тағы тағы ірі қала агломерациялары мен мегаполистерінің қалыптасуына не себепші болды?мыалдар келтіріңдер.

13.АҚШ қалаларына тән басты ерекшеліктерді атаңдар?

14. АҚШ қандай экономиялық аудандарға бөлінеді? Олардың басты ерекшеліктерін атаңдар.

15. АҚШ пен Канадада ауыл шарушылығы мамандану сипатының шығыстан батысқа қарай өзгеретіні неліктен?