Автокөлік кәсіпорнының ТҚК және КЖ жылдық бағдарламасын анықтау

 

Автокөлік кәсіпорнының ТҚК және КЖ жылдық бағдарламасын  анықтау.

 

АКК ТҚК және КЖ жылдық бағдарламасын  әр түрлі әдіспен анықтауға болады және олардың барлығы циклдік  есептеу әдісіне негізделген. Әрі  қарай бағдарламаны календарлық  жылға есептейміз, өйткені АКК жоспары бір жылға бекітіледі. Цикл дегеніміз жаңа немесе күрделі жөндеуден өткен автомобильдің пайдалану басынан күрделі жөндеуге дейінгі жүрген жолы немесе уақыт кезеңі.

 

1. Автомобильдің КЖ дейінгі жүрісін және ТҚК  мерзімділігін түзету.

 

Бағдарламаны есептеу үшін алдымен қарастырылып отырған АКК үшін нормативті мәндер таңдап аламыз, олар: жылжымалы құрамның КЖ-ге дейінгі жүріс мәнін және ТҚК-1, ТҚК-2 мерзімділіктері. Бұл нормативтер «Автомобиль көлігі жылжымалы құрамының ТҚК және жөндеуі туралы нұсқауымен» бекітілген.

 

1. Автомомбильдердің КЖ-ге дейінгі жүрісін анықтау.

 

Автмомбильдің КЖ-ге дейінгі жүрісін  анықтау АКК-дары өздерінің тұрған жерлеріне байланысты шарттары ерекше болады. Сондықтан жалпы жағдайда автомобильдің күрделі жөндеуге дейінгі жүрісін L_K және ТҚК мерзімділіктерін түзету коэффициенттері арқылы анықтайды. Сонымен автомобильдің КЖ-ге дейінгі жүрісі мына формуламен есептелінеді:

 

L_K=L^(Н)_K · K₁ ·K₂ ·K_3, км

мұндағы: L^(Н)_K – автомобильдің   күрделі   жөндеуге  дейінгі   нормативті         

                               жүрісі, км;

              K₁     -  пайдалану жағдайына  байланысты нормативті түзету        

                          коэффициенті;

                   K₂     -  жылжымалы құрамның түріне байланысты нормативті           

                               түзету коэффициенті; 

                   K₃     -  табиғи-климаттық жағдайға  байланысты   нормативті                

                               түзету коэффициенті;

К₃ =К₃^I · K₂^II

мұндағы: К₃^I   – табиғи-климаттық     жағдайларды         (ауданның         

                              сипаттамасын) ескеретін коэффициент; 

                  K₂^II  -  қоршаған   ортаның        зияндылығын         ескеретін                                   

                              коэффициент.

Бұл нормативті мәндердің барлығы  «Автомобиль көлігі жылжымалы құрамының ТҚК және жөндеуі туралы нұсқауынан»  алынады.

Мысал: Салқын климаттық ауданда орналасқан АКК-да ЛАЗ-695 маркалы 56 автобус жолаушы тасымалын ұйымдастырады. Есептеуге қажетті алғашқы мәліметтер:

 

 

 

Автомобиль маркасы…………………………………ЗиЛ-130

Тізімдік саны, А-и…………………………...…………-44 дана

Пайдалану басынан бергі  жүрісі, L_K ……………….  -1,7

Орташа тәуліктік жүрісі, l_сс      ………………………- 153 км

Пайдалану категориясы ………………………………-III

Табиғи климаттық жағдай ………………………… өте суық

Технологиялық карта  құрастыру………………………… Д2

 

 

Автомобильдердің КЖ-ге дейінгі  жүрісін  анықтаймыз:

L_K= 300000 · 0,8 · 1 · 0,63 = 151200 км

К₃ = 0,7 · 0,9 = 0,63

Бір маркалы автомобильдердің жаңа және ескі топтарына екі есептеу жүргізбеу үшін және есептеуді оңайлату үшін автомобильдің цикл ішіндегі жөндеуаралық жүрісін L_кср анықтаймыз (L_КСР = L_Ц)

 

L_КСР = (А_И ¹ · L_K + А_И¹¹ · L_K^/ ) / А_И , км

мұндағы:  А_И ¹ – 1-ші  КЖ-ге дейінгі жүрісі жоқ автомобильдер саны,       

                                барлық автомобильдің 10-25%;

                     А_И¹¹ – 1-ші КЖ-ге дейінгі жүрісі бар, пайдалануда жүрген   

                                автомобильдер саны;

                   L_K^/    - кез келген толық күрделі жөндеуден кейінгі     

                               автомобильдің жүрісі, км. Ол былай  анықталады:

L_K^/ =0,8· L_K, км

L_K^/ =0,8·151200 = 120960 км

L_КСР = (0,25 · 44 · 151200 + 0,75 · 44 · 120960) / 44 = 128520 км

2. Автомобильдердің ТҚК мерзімділіктерін анықтау.

 

КҚК мерзімділігі жалпы жағдайда орташа тәуліктік жүріске тең болады. L_Σ0 = l_сс = 160 км

1-ТКК мерзімділігі  келесі формуламен анықталады:

L₁=L^(Н)₁ · K₁ ·K_3, км

Мұндағы: L^(Н)₁ – 1-ТҚК дейінгі нормативті жүріс, км [3]

L₁ = 3000 · 0,8 · 0,63 = 1512 км

2-ТҚК мерзімділігі келесі формуламен анықталады:

  L₂=L^(Н)₂ · K₁  ·K_3, км

Мұндағы: L^(Н)₂ – 2-ТҚК дейінгі нормативті жүріс, км [3]

 

L₂ = 12000 · 0,8 · 0,63 = 6048 км

 

3. КЖ-ге дейінгі жүрісті және ТҚК мерзімділіктерін орташа тәуліктік жүріс бойынша түзету.

Бұл түзетуде ТҚК-дің әрбір түріне және КЖ-ге белгілі-бір сандық мән таңдалынып алынады,  олар өзара және орташа тәуліктік жүріске сонымен қатар мәні бойынша жақын келетін бекітілген нормативке бөлінетін болуы керек. Нормативтік мәндерден ауытқуы ±10% болуы керек.

 

 

L_Σ0 = l_сс = 153 км

L₁ = l_сс · 10 =153 · 20 =3060 км

L₁₌=L₁ · 4 =3060 · 4 = 12240 км

L_К.СР.=L₂ · 22 =12240 · 24 =293760 км

Анықталған мәндерді кестеге енгіземіз.

 

1.1 - кесте

Жүрістер түрлері	Белгіленуі	Жүрістер, км
		Норматив-ті мәні	Түзетілген мәні	Орташа тәулікті ескеріп түзетілген мәні
Орташатәул. ТҚК-1 дейін ТҚК-2 дейін КЖ дейін	lcc L11 L2 LК.ср.	- 3000 12000 300000	- 1512 6048 128520	153 3060 12240 293760

 

2. ТҚК және КЖ сандарын анықтау.

 

Жылжымалы құрамның бірлігіне келетін  цикл ішіндегі техникалық әсерлер саны – цикл ішіндегі жүрістің сол әсер түрінің жүрісіне қатынасы арқылы анықталады.

КЖ санын анықтаймыз:

мұндағы:  L_Ц =L_К.СР. –жалжымалы құрамның цикл ішіндегі жүрісі, км

 

N_к = 293760 / 293760 = 1

2-ТҚК санын анықтаймыз:

N₂ =293760/12240– 1 = 23

1-ТҚК санын анықтаймыз:

N₁ = 293760/3060– (1+23) = 73

 

Цикл ішіндегі КҚК санын анықтаймыз:

N_ЕО = 293760 / 153 = 1920

Цикл ішіндегі техникалық дайындық коэффициентін анықтаймыз:

мұндағы: Д_ЭЦ – цикл ішіндегі пайдалнуда болған күндер саны, күн;

Д_РЦ – цикл ішіндегі ТҚК мен жөндеуде тұрған күндер саны, күн.

, күн

Д_ЭЦ = 293760 / 153 = 1920 күн

, күн

мұндағы: Д_К – автомобильдің КЖ-де тұрған күндері

             Д_ТО,ТР - жылжымалы құрамның ТҚК мен КЖ-де тұрған       

                         меншікті күндері, 1000 км жүріске  алынады [3];

               К₄¹ - пайдалану басынан бергі жүрісіне байланысты автомобильдің       

                        ТҚК және АЖ-де тұрған нормативті  меншікті күндерін  түзету                           

                        коэффициенті, [3]

, күн

мұндағы:  Д_К¹ - автомобильдің КЖ-де тұруы керек нормативті күндері,[3]

                  

 

Д_Т – автомобильді зауытқа және кері тасымалдауға кететін күндер саны,         

        ол нормативті КЖ тұрған күннің 10-20% құрайды.

     

Д_к = 20 + 2 = 22 күн

 

Д_рц = 22 + 0,4 · 293760 · 1,3 / 1000 = 175 күн

α_т =1920/ (1920+ 175) = 0,9

Автомобильдің цикл ішіндегі жүрісінен  жылдық жүрістің үлесін көрсететін коэффициент  немесе циклдан жылға өту коэффициенті мына қатынас арқылы анықталады:

мұндағы: L_Г – автомобильдің жылдық жүрісі, км

L_Г =D_{РАБ. Г} · l_сс · α_Т, км

мұндағы: D_{РАБ. Г} – кәсіпорынның жылдық жұмыс күндер саны, оны   

                                 автомобильдің линиядағы жұмыс  күндер санына 

                                 байланысты қабылдаймыз (305, 357, 365, 253)

L_Г = 305 · 153 · 0,9 = 41999 км

η_Г =41999 / 293760= 0,14

 

Бір автомобильге келетін ТҚК және КЖ жылдық саны мына формуламен анықталады:

N_ЕОr = N_ЕО · η_Г

N_ЕОr = 1920 · 0,14 = 268,8» 267

N_1r =N₁ · η_r

N_1r = 73  · 0,14 = 10,22» 10

N_2r =N₂ · η_r

N_2r = 23  · 0,14 = 3,22» 3

N_КГ =N_К · η_r

N_КГ = 1 · 0,14 = 0,14

 

Барлық паркке келетін ТҚК және КЖ жылдық саны мына формуламен анықталады:

ΣN_Bоr =N_Bоr · A_U

ΣN_Bоr = 267 · 44 = 11748

ΣN_1r =N_1r · A_U

ΣN_1r = 10 · 44 = 440

ΣN_2r =N_2r · A_U

ΣN_2r = 3 · 44 = 132

ΣN_КГ =N_КГ · A_U

ΣN_КГ = 0,14 · 44 = 6,16

 

 

 

Анықталған мәндерді 2.1 – кестеге  енгіземіз.

 

2.1 - кесте

Көрсеткіштер	Белгіленуі	Нәтижесі
Цикл ішіндегі КЖ-ге дейінгі тех-лық әсер саны      Цикл ішіндегі ТҚК  – 2 саны      Цикл ішіндегі ТҚК  – 1 саны      Цикл ішіндегі КҚК  саны   Техникалық дайындық коэффицинт   Бір автомобильге келетін жылдық техникалық әсерлер саны КҚК ТҚК-1 ТҚК-2 КЖ   Автомобильдің жылдық жүрісі, км   Бүкіл паркке келетін техникалық әсерлер саны КҚК ТҚК-1 ТҚК-2 КЖ	NК N2 N1 NВО   αТ       NВОе N1r N2r NКr   Lr     ΣNBое ΣN1r ΣN2r ΣNКГ	1 23 73 1920   0,9       267 10 3 0,14   41999     11748 440 132 6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. ТҚК және АЖ жұмыстарының көлемін анықтау.

 

АКК бойынша жұмыстың жылдық көлемі – адам-сағатпен анықталады және оған КҚК, ТҚК-1, ТҚК-2 мен АЖ жұмыс көлемдері  кіреді. Осы жұмыс көлемдері негізінде өндіріс аймақтары мен учаскілердің жұмысшылар саны анықталады.

ТҚК және жөндеу жұмыстарының жұмыс  көлемдерін табу үшін төмендегі формуланы  пйдаланады:

 

Т_ЕОr =ΣN_ЕОr  · t_ЕО, адам-сағ.

Т_1r =ΣN_1r  · t₁, адам-сағ.

Т_2r =ΣN_2r  · t₂, адам-сағ.

T_трг =L_г · А_и · t_тр/1000, адам-сағ.

 

мұндағы: t_ЕО, t₁, t₂ – тиісті техникалық әсерлердің түзетілген еңбек

                                     сиымдылықтары, адам-сағ.

                            t_тр -  автомобильдің 1000 км жүрген жолына есептелінген             

                                    АЖ-дің түзетілген еңбек сиымдылығы, адам-сағ.

Техникалық әсерлердің түзетілген еңбек сиымдылықтары келесі формуламен анықталады:

 

t_ЕО =t_ЕО^(Н) · К₂ · К₅, адам-сағ.

t₁=t₁^(Н) · К₂ · К₅, адам-сағ.

t₂=t₂^(Н) · К₂ · К₅, адам-сағ.

t_тр =t_тр^(Н) · К₁ · К₂ · К₃ · К₄ · К₅, адам-сағ.

 

Мұндағы: t_ЕО^(Н) , t₁^(Н) , t₂^(Н) , t_тр^(Н) – тиісті техникалық әсерлердің  

                                                            нормативті еңбек сиымдылықтары, [3]

                 К₅  -  АКК-да қызмет көрсетілетін және жөнделетін  

                          автомобильдер санын және жылжымалы 

                          құрамның бірігетін топтар санын  ескеретін түзету   

                          коэффициенті, [3]

              К₄  -     автомобильдің жалпы жүрісіне байланысты АЖ еңбек           

                          сиымдылығын түзету коэффициенті, [3]

t_ЕО = 0,35 · 1,0 · 1,3 = 0,455 адам-сағ.

t₁ = 4 · 1,0 · 1,3  = 5,2 адам-сағ.

t₂ = 16 · 1,0 · 1,3 = 20,8 адам-сағ.

t_тр = 5 ·  1,2 · 1 · 1,43 · 1,6 · 1,3 = 17,8 адам-сағ.

 

Т_ЕОr = 11748 · 0,455 = 5345,34 адам-сағ.

Т_1r = 440 · 5,2 = 2288 адам-сағ.

Т_2r = 132· 20,8 = 2745,6 адам-сағ.

T_трг = 41999 · 44 · 17,8 / 1000 = 32893,6 адам-сағ.