Батыс елдерінде акупунктураның қолданылуы

І. Кіріспе:  

 

Акупунктура (инелирефлекторлытерапия, рефлекторлытерапия, инелітерапия, инешаншу) – лат. тілінен acus – ине, puncture (pungo, pungero) – сұғу. Қытай медицинасының бір бөлігі, онда иненің көмегімен ағзаға денедегі белгілі бір нүктелер арқылы ем беру. Осы нүктелер меридиан бойында орналасқан деп есептейді, осы арқалы «ци» (өмірлік энергия) пайда болады. Бұл әдіс ауруды басу үшін және емдік мақсатта қолданылады. Тағы да кеңінен таралған кытайлық термин бар чжень – цзю (кыт. 針灸 - сұғу және күйдіру). «Чжень – цзю терапия» термині СССР ға Қытай елімен үлкен достастық кезеңінде келді. Акупунктура нүктелерінің жылы әсерлері («цзю», игнипунктура, моксотерапия, moxibustion) терең деңгейлі күйдірудің көмегімен жүргізіледі, оған жусаннан жасалған темекі тәрізді таяқша қолданылады. Қазіргі таңда акупунктура, Қытай медицинасында кеңінен қолданылып жүр.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ІІ. Батыс елдерінде  акупунктураның қолданылуы:

 

Батыс елдерінде акупунктура ΧΧ ғасырда альтернативті медицина атымен кең танылды. Акупунктураның тиімділігі туралы денсаулық сақтау және ветеринария ұйымдарында айтылды. Зерттеушілер акупунктураның тиімділігі плацебоның тиімділігімен бірдей деп ұйғарды. Акпунктураның әртүрлілігінің бірі инелірефлексотерапия (англ. dry needing) болып табылады, бұл тәсіл Ресей елінде кеңінен таралған, бірақ соңғы кезде медицина саласында клиникалық сынақтарда инешаншудың тиімділігі расталмаған. Акупунктураның теориялық негізінде – инь және ян, бес элементті оқыту, ци энергиясы және оның меридиан бойынша жылжуы метафизикалық және  ғылымға дейінгі тұрғыда, ол қазіргі ғылыми талапқа сай келмейді. Акупунктураның негізінде көне көзқарас жатыр, оның клиникалық тиімділігі күдік тудырады және үлкен сынға түсуде, акупунктураны жалған ғылым деген депте қарастыруда. Дүние жүзілік денсаулық сақтау ұйымының альтернативті медицинаны дамыту туралы меморандуымының шешіміне сәйкес, акупунктура, және басқа да дәстүрлі емес медициналар, шынайы медицинаның талаптарына сейкес болуы керек деп ұйғарды. 2010 жылы ЮНЕСКОда акупунктураны және игнипунктураны мәдениеттің материалды емес деп шешті.

 

II. Акупунктураның отаны және оның ары дамуы:

 

Акупунктураның Кытай елінен бастау алады дегені әлі дәлелденбеген. 1963 жылы Долунь жолында табылған (англ. Duolun Country; Қытайдың солтүстік аймағындағы Ішкі Монғолияның автономды ауданында Шилин - Гол) бянь тасы акупунктураны неолит дәуіріне жетелейді. Иероглифтер және пиктограммалар, Шан династиясындағы (1600 – 1100 б.з.д) шаншу күйдірумен бірге жүргені белгілі. Қытайда III ғасырда б.з.д. металлургияның дамуы  ине жасап шығаруға тиімді болды.

Еуропада Эцидің мумияланған  денесін зерттеу кезінде,  5300 жыл бұрын өмір сүрген, денесінде 15 түрлі татуировкалар байқалған, олар акупунктуралық нүктелермен жазылған. Ежелгі Қытайда акупунктураның дамуына үлкен үлес қосқан Қытайдың ұлы философтары болды. Даоның көптеген еңбектерінен оқуға болады. Біздің эрамыздан бір мың жыл бойы акупунктура Қытайда және оның шет аймақтары Жапония, Монғолия, Корей, Үндістан жерлерінде де қарқынды дамыды.

XVI ғасырда португалдық миссионерлер акупунктураны Батыс елдеріне әкелді. Қытайда, Жапонияда және Кореяда қазіргі таңда акупунктура патологиялық ауруларды, созылмалы және хирургиялық оталарда да қолданылып жүр. СССР да инешаншу тәсілі 40 жылдары қытайлық дәрігерлермен бірге жүргізілді. СССР да акупунктура 1957 жылы мойындалды.

Қазіргі таңда акупунктура травматологиялық жарақат кезінде өте қолайлы  деп танылуда. Акупунктура жасау  кезінде ол тек бір ған емес екі не бірнеше ағзаға жағымды  әсер береді, олар мысалы: қан айналым, жүрек жұмысын, жүрек айнуды, ауру сезімдерін. Акупунктураның тиімділігін көбіне Шығыс елдеріне жақсы таныс.

 Нейро-гуморальді механизм:

Акупунктураның адам ағзасына ең тиімдң жері ол жүйке жүйесін емдеуде. Инешаншу кезінде жансыз нерв талшықтарын тітіркендіріп ағза жұмысын қалпына келтіреді.

Акупунктураны зерттей келе оны қазіргі жаңа технологиямен қолдануға болады, магнитті резонансты томография (МРТ), бірпротонды функционалды компьютерлі томография (SPECT). Акупунктура балаларға жақсы әсер береді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

III. Қорытынды:

 

Қазіргі таңдағы «жалған» деп жүрген акупунктура өте тиімді деп жүр. Акупунктураны тиімсіз  деп санауы оны дұрыс зерттелмеуінде. Акупунктураны сынақ ретінде зерттеу мүмкін емес, өйткені ол жануарларға да тиімді болып отыр. Осыдан акупунктура саласы әр жерде әрқилы болып табылады. Шығыс елдерінде инешаншу қте тиімді әдіс, ол тек арнайыланған дәрігердің нұсқасымен жасалады. Олар акупунктураны атадан балаға берілетін мұра ретінде өте қатты құрметтейді. Батыс елдерінің мәлениеті басқа болғандықтан, акупунктураны жалған деп түсініп, медицина саласына еш қатысы жоқ деп тануда. Бұл Шығыс мәдениетіндегі өзіндік бір орны бар туынды деп түсіндіреді. Шығыс жіне Батыс мәдениеттері бір біріне қайшы болғандықтан бұл медицина саласына енгізілмей келеді. Бірақ реабилитология саласында өте тиімді әдіс, травматологиялық, инсульттан кейінгі емдерге өте тиімді. Гипертониялық ауруларды алдын алуда қолданылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жоспары:

 

 

I. Кіріспе.

 

II. Негізгі бөлім:

 

1. Батыс елдерінде акупунктураның қолданылуы;
2. Акупунктураның отаны және одан ары қарай дамуы;
3. Нейро – гуморальді механизм.

 

III. Қорытынды  бөлім:

 

IV. Пайдаланған әдебиеттер.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«ЭМИЛИ»  МЕДИЦИНА ОРТАЛЫҒЫ

ҚАЗАҚСТАННЫҢ КӨПСАЛАЛЫ  «ПАРАСАТ» ИНСТИТУТЫНЫҢ

МЕДИЦИНАЛЫҚ  ФАКУЛЬТЕТІ

 

Кафедра: Мейірбике  ісі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Реферат

 

Тақырыбы: «Акупунктура»

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Орындаған: 3БД1/1 тобының студенті Қасым Г.

Тексерген: «Реабилитология» пән оқытушысы Чорманова А.Т.

 

 

 

Алматы 2013

Пайдаланған әдебиеттер:

 

• Эмиль Кремер. Открытые глаза, раздел «Акупунктура». — Germany: Leinfelden-Echterdingen 1, 1991. — С. 75-81.
• Молостов В. Д. Иглотерапия и мануальная терапия. Практическое руководство по лечению заболеваний. — М.: Эксмо, 2008. — С. 784. — 5000 экз. — ISBN 978-5-699-24924-4
• Роберт Т. Кэррол. Акупунктура // Энциклопедия заблуждений: собрание невероятных фактов, удивительных открытий и опасных поверий = The Skeptic's Dictionary: A Collection of Strange Beliefs, Amusing Deceptions, and Dangerous Delusions. —М.: Диалектика, 2005. — С. 15-18 онлайн-версия (англ.). — ISBN 5-8459-0830-2