Автор работы: Пользователь скрыл имя, 12 Января 2014 в 14:24, курсовая работа
Мақал-мәтелдер —сөздік құрамның халық өміріндегі әрқилыкезеңдерді, қарым-қатынас пен қоғамдық құбылыстарды бейнелей сипаттайтын, көңілдегі ойды шебер де ұғымды жеткізетін, қысқа да нұсқа тұжырым жасайтын, мән-мазмұнға бай бөлігі. Демек, халық өмір шындығын, көңілге түйгенін мақал-мәтел ретінде өз ұрпағына үлгі-өнеге етіп қалдырып отырған. Аталмыш тілдік бірліктер арқылы жас ұрпақты елін-жерін сүюге, ерінбей еңбек етуге, білім алуға, адал, кішіпейіл болуға үндеп, жалқаулық, өсек-өтірік, мақтаншақтық тәрізді қасиеттерден бойын аулақ салуға тәрбиелей білген.
КІРІСПЕ 3
1.АҒЫЛШЫН ЖӘНЕ ҚАЗАҚ МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕРІНІҢ АУДАРЫЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
1.1 Қазақ тіліндегі мақал-мәтелдердің зерттелуі 6
1.2 Мақал – мәтелдердің ағылшын тілінде зерттелуі 7
2.АҒЫЛШЫН ЖӘНЕ ҚАЗАҚ МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕРІНІҢ ҚҰРЫМДЫЛЫҚ, МАҒЫНАЛЫҚ ЕРЕШЕЛІКТЕРІ ЖӘНЕ ҰҚСАСТЫҒЫ
2.1 Ағылшын және қазақ мақал – мәтелдерінің құрылымдық, мағыналық ерекшеліктері және оларды топтастыру 13
2.2 Ағылшын және қазақ мақал - мәтелдерінің этнолингвистикалық
сипаттары 20
2.3 Қазақ және ағылшын тілдеріндегі мақал - мәтелдердің құрылымдық жэне мағыналылық ерекшеліктері мен ұқсастықтары 20
ҚОРЫТЫНДЫ 25
ГЛОССАРИЙ 27
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
37. Кісі есімдері мен мекен атауларына қатысты макал-мәтелдердің этнолингвистикалық сипаты // "Тіл әлемі". М. М. Копыленконы еске алу қүрметіне арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материаддары. Алматы, 2002. 112-115 бб.
38. Гендерлік қатынасқа байланысты мақал-мәтелдердегі этнолингвистикалық мотивтер // Тіл тағлымы. Алматы, 2003. 215-21866.
39. Табиғат кұбылыстарына байланысты ағылшын және қазақ мақал-мәтелдері // Поиск-Ізденіс. Серия
гуманитарная. Алматы, 2003. 189-191 бб.
40. Қазақ макал-мәтелдерінің этнолингвистикалық сипаты //Вестник КазНУ им. Аль. Фараби. Серия филологическая. Алматы, 2003. 207-210 бб.
41. I.V.Arnold, «The English Word», Мәскеу «Высшая школа», 1986 жыл.
42. Ә.Қайдар, Қазақ тілінің өзекті меселелері, Алматы, «Ана тілі», 1998 жыл, Беттері 25-26,221-227.
43. Ө.Тұрманжанов. Қазақтың мақал-мәтелдері, Алматы «Раритет», 2004 жыл.
44. А. Нысаналин. Қазақтың мақал-мәтелдері, Алматы «ҚАЗақпарат», 2004 жыл.
45. Ә.Есентемірова, Тілашар, Алматы «Қазақ энциклопедиясы», 1992 жыл, Беттері 147-149.
ҚОСЫМША
ҚАЗАҚ ЖӘНЕ АҒЫЛШЫН ТІЛДЕРІНДЕГІ МАҚАЛ – МӘТЕЛДЕРДІҢ ТҮРЛЕРІ
Ағылшынша |
Қазақша |
All are not saints that go to church |
Мазарға барғанның бәрі ишан емес |
All are not hunters that blow the horn |
Жылтырағанның бәрі алтын емес |
All bread is not baked on one oven |
Бес саусақ бірдей емес. |
All covet, all lose |
Екі кеменің басын ұстаған суға кетеді |
Appearances are deceptive — never judge from appearances; the devil lurks behind the cross; the still sow eats up all the draff; dumb dogs are dangerous |
Адам аласы ішінде, мал аласы сыртында; Сырты жалтырауықтыц іші калтырауық |
As the fool thinks, so the bell clinks |
Жарымға жаза жок, Жындыға сот жоқ |
At open doors dogs come in |
Ашық тұрған есіктен ит те кіреді, мысық та кіреді |
The belly has no ears; hungry bellifes have no ears |
Аш бала тоқ баламен ойнамайды, Тоқ бала еш нәрсені ойламайды. Қарны аштың — құлағы керең |
Blind men can (should) judge no colours |
Соқыр адам бояу ажыратпас |
Blushing is virtue's colour |
Ұялу — сыпайылык белгісі |
Calamity is man's true touch stone |
Дос, басына іс түскенде танылады. Адам мен адам токшылықта бір кездеседі, Жоқшылықта бір кездеседі |
A carper will cavil at anything. Брюзга ко всему придирается |
Жаман теке сүзіскек, Жаман жігіт ұрыскақ |
A clean hand wants no washing |
Ары тазаның— жаны таза |
Cowards die many times before their deaths |
Қоркақ күнде өлeді |
Despair gives courage to a coward |
Қорқакты қуа берсең батыр болады |
The devil is not so black as he is painted; the devil is not so ill than he's called; the devil is no worse than he's called; the lion is not so fierce as he is painted |
Сайтанның затынан аты үрейлі |
No sweet without some sweet |
Төзе алмасаң бейнетке. Қалың жетпес зейнетке |
Business before pleasure |
Алдымен жұмыс, содан соң тыныс |
Jack off all trades and master of none |
Әр істің басын шалғаның – нәтижесіз қалғаның |
Little strokes fell great cars |
Еңбек етсең – емерсің |
Bread earned hard work is sweet |
Ашы еңбектен тәтті нан |
If you want to get rid of poverty the work; If you want to be rich – work |
Кедейлік кетсін десең – еңбек ет, молшылық жетсін десең – еңбек ет |
A friend in need is a friend indeed |
Ерді кебенек ішінде таны |
A man can dire but once |
Ер жігітке екі өлмек жаз |
Cowards are cruel |
Қорқақ — мейірімсіз, Жаман — қайырымсыз |