Шпаргалка по истории

Поўнае вызваленне Б. ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў звязана з наступальнай аперацыей  Чырвонай Арміі, якая ўвайшла ў гісторыю пад кодавай назвай «Баграціён». Яна пачалася 23 чэрвеня 1944 г. У ёй удзельнічалі войскі 1-га Прыбалтыйскага (камандуючы І.Х.Баграмян), 2-га Беларускага (Г.Ф.Захараў) і 3-га Беларускага (І.Д.Чарняхоўскі) франтоў. На другі дзень да іх далучыліся войскі 1-га Беларускага фронта (К.К.Ракасоўскі). У наступленні ўдзельнічалі таксама асобны французскі знішчальны авіаполк «Нармандыя – Нёман» і сфарміраваны на тэрыторыі СССР часці Войска Польскага. Самы актыўны ўдзел у аперацыі «Баграціён» прымалі партызанскія злучэнні. Ўжо 3 ліпеня быў вызвалены Мінск – сталіца БССР.

Бітва за Беларусь увайшла ў гісторыю Вялікай Айчыйнай і другой сусветнай вайн  як  адна з буйнейшых ваенных аперацый. У выніку аперацыі «Баграціён» была вызвалена не толькі Беларусь, але і большая частка Літвы, частка Латвіі, ўсходнія раёны Польшчы. Савецкія войскі падыйшлі да граніц Усходняй Прусіі, што стварыла спрыяльныя ўмовы для вызвалення шэрага краін Еўропы і разгрому фашысцкай Германіі.

Сав. войскі разам  з іншымі наносілі  гітлераўскім  войскам знішчальныя ўдары. У антыфашысцкую барацьбу шырока уключыліся патрыёты іншых краін. Важнай падзеяй ў барацьбе супраць фашызму з'явілася адкрыццё ў чэрвені 1944 г. другога фронта ў Еўропе, пры непасрэдным удзеле ЗША і Англіі. Ў канцы 1944г. гітлераўская Германія апынулася пад пагрозай немінучага разгрому.

Рашаючае значэнне для разгрому фашысцкай Германіі мела берлінская ваенная аперацыя (16 сакавіка – 8 мая), ажыццеўленая савецкімі войскамі. 2 мая Берлін паў. 8 мая 1945 г. Немцамі быў падпісаны акт аб безагаворачнаі  капітуляцыі. 9 мая было аб'яўлена днём Перамогі.

Тысячы беларусаў  удельнічалі ў баях на тэрыторыі  фашысцкай Германіі. Многія з іх  былі ўзнагароджаны медалямі і ордэнамі.

Заключнай аперацыяй  Узброенных  Сіл СССР у другой сусветнай вайне былі ваенныя  дзеянні на Далёкім Усходзе супраць  саюзніцы Германіі мілітарыстскай Японіі, якая пачалася 9 жніўня 1945 г.  2 верасня 1945 г. на борце амерыканскага лінкора «Місуры», быў  падпісаны акт аб безагаворачнай капітуляцыі Японіі. Так закончылася  другая сусветная вайна, якая пачалася 1 верасня 1939 г.

На ўсіх этапах Вялікай Айчыннай вайны беларускі  народ уносіў свой уклад у перамогу над фашызмам.

Сотні тысяч  беларусаў самааддана працавалі  ў савецкім тыле, ў памысловасці і сельскай гаспадарцы, забяспечвалі Чырвоную Армію зброяй, боепрыпасамі, амуніцыяй, харчовымі прадуктамі і г.д.

27 красавіка  1945г. Міжнародная канферэнцыя ў Сан-Францыска, скліканая для заснавання Арганізацыі Аб'яднаных Нацый, прыняла рашэнне аб уключэнні БССР у лік краін-заснавальніц гэтай арганізацыі. Тым самым міжнародная супольнасць прызнала вялікі ўклад народа Беларусі  ў разгром фашызма ў Другой сусветнай вайне.

Страты. На Беларуси загинула больш за 2 млн 200 чалавек—кожны 4. Па агульнаму узроуню развицця эканомика была адкинута да узроуню 1928, а на па некаторых галинах—да 1913.

 

 

 

 

 

 

 

 

48.Система  биполярного мира после 2 Миров.  войны.

2 сусветная вайна законч. перамогай краин антыгитлер. каалицыи. Асновы пасляваеннага урэгулявання были закладзены у рашэннях Крымскай канферэнцыи кирауникоу трох саюзных джяржау –СССР, ЗША, Великабрытании, якая адбылася 4 – 11 лютага 1945.

На канферэнцыи  были прыняты рашэнни аб сумесных дзеяннях  супраць фашысцкай Германии на заключным этапе вайны.Важная значэнне для пасляваеннага уладкавання свету мели рашэнни  Крымскай канферэнцыи аб стварэнни ААН. Цэнтральнае месца у рабоце Пастсдамскай(17 липеня 2 жниуня 1945)  канферэнцыи заняло пытанне аб мирным урэгуляванни з Германией: пагаднее аб рэпарацыях, якия прызнавалися сродкам эк. разбраення Германии и адначасова кампенсацыи ахвярам вайны, памяншэнни тэр-ыи Германии. Было прынята рашэнне сварыць пастаяяны орган—Савет министрау замежных спрау з прадстауникоу вяликих дзяржау—СССР, ЗША, Вяликабрытании, Китая, Францыи. Яны павинны были распрацаваць мирныя дагаворы з саюзниками Германии—Италияй, Румынияй, Балгарыяй, Венгрыяй и Финляндыяй, якия были падписаны 10 лютага 1947. Шэраг артыкулау мирных дагаворау устанауливау абмежаванни узброеных сил и абавязвау их часткова кампнсаваць страты, нанесеныя эканомицы краин-пераможцау.

     У  гэты час аформилися дзве супрацьлеглыя  систэмы, цэнтральными дзяржавами  з’яулялися уладальниками ядзернай зброи. Пачалася «халодная вайна».  Пачатак афармленню палитыки «халоднай вайны»  палажыла “дактрына Трумэна”1947 —знешнепалитычная праграма ЗША, якая выказвала просьбу выдзелиць дапамогу 400 млн доларау Грэцыи и Турцыи, абгрунтоуваючы гэта тым, што “ЗША павинны аказваць падтрымку свабодным народам”.  Дактрына Трумэна з’явилася палитычным касцяком шырокамаштабнай стратэгии «стрымливання камунизму», а яе эк. стрыжнем стау эк. дапамога Ейропе, якая паступала у розных формах: у выглядзе бязвыплатнага дару у долларах, бязвыплатнае забяспячэнне таварами, Але у асноуным у форме крэдытау.

     Прапановы  ЗША крытыкавалися кирауництвам  СССР, якое личыла, што яны фактычна  азначаюць падпарадкаванне эканомики  заходнеерапейских краин эканомицы  ЗША и парушаюць их суверэнитэт.

     Таким  чынам, пасля Другой сусветнай  вайны аформилася новая расстаноука  сил на сусветнай арэне. Узникли  два супрацьлеглыя блоки дзяржау, заснаваных на розных эк., палит. и идэалагичных систэмах. У цэнтры аднаго з их были ЗША, у цэнтры другога—СССР. Абедзе дзяржавы валодали ядзернай зброяй. Пачатак «халоднай вайны» характарызвау працяглы перыяд супрацьстаяння сусветных звышдзяржау.

 

 

49.Основные  тенденции соц-эк развития стран  с развитой рыночной системой  во вт пол XX начXXIв. Сохранение экономического могущества США.

 

50.Характерные  черты развития Франции и Англии во вт пол 1940-х – нач XXIв.

 

51.Общее  и особенное в экономическом  развитии Японии и Германии  во вт пол 1940-х – нач XXIв.

 

 

 

 

 

 

52.Восстановление  народного хо-ва БССР(1944-1950).

   Вялiкая  Айчынная вайна прывяла да  велiзарных  матэрыяльных i людскiх  страт(75 млрд. рублёу, загiнуу кожны  4 беларус). З 1943г. пачалося аднауленне  прамысловасцi i ужо да 1950г. яна  перавысiла  даваенны узровень. Быу  асвоены выпуск  аутамабiляу, трактарау, лiцейнага  абсалявання, лакамабiляу i iнш. Былi пабудаваны рад прадпрыемствау лёгкай  прамысловасцi, праведзена рэканструкцыя

iльнозаводау,  абутковых прадпрыемствау.

   Пачатак  50-х гадоу характэрызуецца   разгортваннем навукова-тэхнiчнай  рэвалюцыi. Да сярэдзiны 50-х гадоу Беларусь  дасягнула новых поспехау. Пабудавана прадпрыемствы: Аршанскi завод швейных машын,Вiцебская шоука-ткацкая фабрыка,малочна-кансервавыя заводы i iнш. Заводы папауняюцца новым тэхн. абсталяваннем;укараняюцца паточныя метады вытворчасцi.У вынiку павышэння тэхнiчнага узроуню , павысiлася прадукцыйнасць працы.

   З сярэдзiны 50-х гадоу пашыраецца капiтальнае  будаунiцтва, вытворчасць набывае  характар  навукова-iндустрыяльнага  тыпу. Навука  становiцца удзельнiкам механiзаванай i аутаматызаванай вытворчасцi.

  За 1956-65г.г.  было  пабудавана  450 фабрык i заводау  (Беларускi аутазавод у Жодзiне, 2 Салiгорскiя калiйныя  камбiнаты, Полацкi нафтаперапрацоучы завод i iнш.).

   Але у  40-60-ыя гады у прамысловасцi  дзейнiчалi сiлы тармажэння, якiя былi звязаны з камандна-адмiнiстрацыйнай сiстэмай. Спроба аслаблення  яе заменай у 1957г. галiновага  кiраунiцтва эканомiкай тэрытарыяльна-галiновым (замест мiнiстэрствау уведзены сауноргасы) iстотных змен не прынесла.

   Вайна  нанесла вялiкi урон i сельскай  гаспадарцы. Таму на працягу  1945-50 гадоу iдзе аднауленне. Але  ужо у гэты час  сяляне пазбауляюцца  права выбару форм гаспадарання на зямлi, адхiляюцца ад сродкау вытворчасцi, пераутвараюцца у механiчную рабочую сiлу.Калгаснiкi аказалiся у залежнасцi ад кiраунiкоу калгасау, не маглi выехаць з вёскi. Гэта прывяло да крызiсу сельскай гаспадаркi.

   У пачатку  50-х гадоу пачалi шукаць выхад  з крызiсу, якi бачыуся у павышэннi  цэн на сельскагаспадарчую прадукцыю, пераразмеркаваннi бюджэту на карысць сяла i iнш.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

53. Характерные  черты и особенности развития  хоз-ва БССР в 1950-60. Хоз реформа  1965и её итоги.

У 1946 г. адбыліся выбары ў Вярхоўны Савет СССР, у 1947 г. - у Вярхоўны Савет БССР. Рэальная ўлада па-ранейшаму знаходзілася ў руках партый-ных камітэтаў. Строга рэгламентавалася і дзейнасць прафсаюзаў. У гэты час актывізавалася дзейнасць камсамольскіх арганізацый. Палітыка рэпрэсій у Беларусі ў пасляваенныя гады была. Былі рэпрэсіраваны многія вядомыя партыйныя і дзяржаўныя дзеячы, прадстаўнікі бел. Інтэлігенцыі. Рэпрэсіі закранулі і пісьм. Арганіз. БССР. Вядомых дзеячаў літаратуры М. Зошчанку і Г. Ахматаву абвінавачвалі ў прапагандзе безыдэйнасці і апалітычнасці. Аднак, нягледзячы на рэпрэсіі, большасць народа была адданая савецкай уладзе, правадыру і настаўніку I. Сталіну.

5 сакавіка 1953 г.  памёр I. Сталін. Сакратарыят ЦК  КПСС узначаліў М. Хрушчоў.  Былі зроблены першыя спробы  па дэмакратызацыі грамадска-паліт. жыцця. 3 гэтага часу адбыліся значныя змены ў дзейнасці партыйных, дзяржаўных і савецкіх органаў, а таксама грамадскіх арганізацын. Аднак дабіцца сапраўднага поўнаўладдзя Саветаў у гэты час не ўдалося.

У першай палове 50-х гг. былі здзейснены некаторыя  спробы па скарачэнню адміністрацыйнага апарату, умацаванню законнасці і правапарадку. Значныя змены ў грамадска-паліт. жыцці краіны, у тым ліку і Беларусі, пачаліся пасля XX з'езда К.ПСС, які адбыўся 14-25 лютага 1956 г. З'езд разам з іншымі пытаннямі шмат увагі ўдзяліў развіццю дэмакратыі. На закрытым пасяджэнні з'езда М. Хрушчоў выступіў з дакладам «Аб кульце асобы і яго выніках». У гэтых дакументах была зроблена спроба выявіць канкрэтна-гістарычныя вытокі і прычыны ўзнікнення культу асобы Сталіна, яго сутнасць.Пачалися паліт. мерапрыемствы па пераадоленню культу асобы Сталіна. Перш за ўсё былі рэабілітаваны ахвяры рэпрэсій.

У кастрычніку 1961 г. адбыўся XXII з'езд КПСС, які прыняў праграму пабудовы камунізму. Стваральнікі праграмы не правялі глыбокага навуковага аналізу стану эк. і перспектыў яе развіцця. Былі дапушчаны пралікі ў прагнозе міжнародных абставін, якія хутка пагоршыліся. Адміністр.   і   перагібы   ўсё   больш   сталі   праяўляцца у Дзейнасці першага сакратара   ЦК   КПСС   М.   С.   Хрушчова.  Кастрычніцкі (1964  г.) Пленум   ЦК   КПСС   вызваліў яго ад партыйных і дзяржаўных  абавязкаў.   Першым  сакратаром ЦК К.ПСС быў абраны Л. I. Брэжнеў.

3 прыходам Л. I. Брэжнева да ўлады кароткі  перыяд так званай «хрушчоўскай  адлігі» завяршыўся, стаў узмацняцца  чыста бюракратычны стыль кіраўніцтва.

Рэформа прадугледжвала уключыць у дзеянне гасразлiк i таварна-грашовыя механiзмы на аснове пашырэння гаспадарчай самастойнасцi прадпрыемствау. Гэта азначала пераход да рыначнай эканомiкi,аднак, не паслабляючы камандна-адмiнiстр. пачаткi у эканомiцы. Гэтым рэформа з самага пачатку была асуджана на няудачу.Безнадзейнасць павялiчвалася таксама i iмкненнем улад не дапусцiць дэмакратызацыi грамадскага жыцця, перабудовы краiны.

Рэформа праводзiлася зверху,таму яна не улiчвала мясцовых асаблiвасцей.Але на першым этапе  яна дала некаторыя вынiкiАб'ём прамысловай прадукцыi павялiчыуся, павысiлася прадукцыйнасць працы. Завяршылася будаунiцтва Гродзенскага хiмкамбiната, Гомельскага хiмiчнага завода, 2 i 3-га аб'яднанняу "Беларуськалiй" i iнш. Усяго было пабудавана звыш 50 буйных прадпрыемствау.

Павышауся тэхнiчны узровень прамысловасцi.З'яуляюцца аутаматычныя лiнi,ЭВМ, асаблiва дакладныя станкi, дасканалыя прыборы i г.д.

Але нягледзячы на высокiя паказчыкi росту прамысловасцi у пачатку 70-ых гадоу узмацняюцца  негатыуныя з'явы, якiя сведчылi, што  рэформа 1965г. не дала жаданых вынiкау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

54.Экономика  Б в 1970 – п.п1980.  Нарастание  противоречий в хоз. и соц.  жизни.

Нягледзячы на высокія паказчыкі росту прамысловай  вытворчасці, з п. п. 70-х гадоў паралельна існавалі і ўзмацняліся негатыўныя з’явы – адставанне тэмпаў паскарэння навукова-тэхнічнага прагрэсу і ўкаранення ў вытворчасць дасягненняў навукі і тэхнікі.Павелічэнне дзярж. асігнаванняў на патрэбы с/ г, а таксама выкарыстанне ўласных сродкаў дазволілі калгасам і саўгасам ажыццявіць шырокую праграму будаўніцтва вытворчых памяшканняў.Эканоміка Б.і была часткай агульнагаспадарчага комплексу СССР.Вынікам развіцця эканомікі БССР да сярэдзіны 80-х гадоў з’явілася стварэнне буйнога тэрытарыяльна-галіновага прамысловага комплексу. Ўвесь пасляваенны перыяд, у тым ліку і ў 70-я – першай палове 80-х гг., у рэспубліцы вялося інтэнсіўнае капітальнае будаўніцтва, нарошчваліся вытворчыя магутнасці.Аднак нельга не лічыцца з тым фактам, што ў эканамічным развіцці краіны і нашай рэспублікі ў першай палове 80-х гг. сталі відавочнымі негатыўныя з’явы. Гэта перш-наперш зніжэнне тэмпаў эканамічнага росту. Не ўдалося забяспечыць у поўнай меры выхад народнай гаспадаркі БССР, як і СССР у цэлым, на якасна новы навукова-тэхнічны і арганізацыйна-эканамічны ўзровень. Рэспубліка не дабілася рашучага зруху ў інтэнсіфікацыі вытворчасці. Не адбылося значнага паляпшэння якасці вырабленай прадукцыі. Значна ўскладнілася экалагічная сітуацыя ў выніку бурнага індустрыяльнага развіцця і недаацэнкі прыродаахоўных мер, недахопаў у ахове здароўя і г.д. Усё гэта выклікала сур’ёзную заклапочанасць у грамадстве. Мацней і мацней раздаваліся галасы аб неабходнасці перамен.З другой паловы 70-х гадоў канцэпцыя пабудовы камунізму атрымала працяг у канцэпцыі развітога сацыялістычнага грамадства.З сярэдзіны 50-х гадоў неаднаразова рабіліся спробы павялічыць ролю Саветаў у кіраванні дзяржавай і грамадствам.Аднак рэальная ўлада знаходзілася ў руках партыйных камітэтаў. І наогул ўсё грамадска-палітычнае жыццё было строга рэгламентавана і цэнтралізавана.Кіруючай сілай беларускага грамадства з’яўлялася Кампартыя Беларусі. Яе колькасць павялічылася.Важную ролю ў палітычнай структуры і жыцці грамадства ігралі грамадскія арганізацыі – гэта перш-наперш прафсаюзы.Усплеск грамадскай актыўнасці быў звязаны з абмеркаваннем і прыняццем Канстытуцыі СССР 1977 г. і Канстытуцыі БССР 1978 г. Іх вартасцю была арыентаванасць на абарону сацыяльных гарантый людзей.